با انتخابات ریاست جمهوری اخیر در ایران بحث‌ها و شعارهایی مبنی بر آغاز تغییراتی در سیاست داخلی ایران مطرح گردید. از همان آغاز انتخابات تاکنون بحث‌های زیادی درباره‌ی مسائل داخلی ایران ازجمله بحث‌های مربوط به دیدگاه امنیتی، حقوق شهروندی، حل مسئله‌ی ملت‌ها، آموزش به زبان مادری، تبعیضات اقتصادی و تقسیم‌بندی فرهنگی مطرح شده است. این مباحث که مدتی است مبحث روز فعالان سیاسی و مدنی و خلق‌ها در ایران شده است، در صورتی که فرصت دموکراتیزه‌شدن بیابد، از طریق برنامه‌ریزیهای عملی می‌تواند گامی مثبت و سازنده در حل مسائل داخلی ایران باشد. البته در تعریف برخی مفاهیم، مشکلاتی وجود دارد که این بحث‌ها را در عمل به بی‌راهه خواهد کشاند. در این مباحث باید تمامی خلق‌های ایران و تمامی اقشار اجتماعی بتوانند مشارکت نموده و زمینه‌ی دیالوگ مهیا گردد. همچنین بایستی سازوکار گنجاندن اندیشه‌های متقاوت در این مرحله تعبیه شود.
موارد مطرح‌شده در منشور حقوق شهروندی، بسیار محتاطانه و محافظه‌کارانه است و علی‌رغم این کاستی مرتبط کردن این حقوق با قوانین و تبصره‌هایی موجود در قانون اساسی که ضمانت اجرایی ندارد و تعیین اما و اگرهای متعدد، مانع از عملی‌شدن موارد در‌ج‌شده، می‌شود. اظهارنظرهای مقامات دولتی و منشور حقوق شهروندی، باید از شفافیت و روشنی بیشتری در ابعاد نظری و عملی برخوردار باشند. در بعضی از اظهارات مقامات حکومتی نشانه‌هایی از نابرابری در برخورد حقوقی با ملت‌های ایران مشاهده می‌شود اما نمی‌توان بین خلق‌های ایران از لحاظ حقوق و آزادی‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و مدنی، تبعیض قائل شد. باید در قانون و حقوق، همه‌ی خلق‌های ایران ضمن در نظر گرفتن تفاوت‌مندی‌هایشان، برابر و آزاد باشند. تنها با ضمانت حقوقی و قانونی، می‌توان بستری دموکراتیک برای بحث در مورد چاره‌یابی مسائل خلق‌های ایران را فراهم ساخت. به همین دلیل تفکیک خلق‌های ایران به مدنی و نامدنی، تفکیکی ناصحیح است و این ذهنیت نشأت‌گرفته از خودمحور بینی و جریان‌های ملی‌گرایی افراطی است. چنین مفهوم اشتباهی، تبعیض‌آمیز بوده و تنها زمینه‌ی جنگ و درگیری را فراهم می‌آورد و سبب می‌شود که بحران‌های موجود در ایران عمیق‌تر گردد.
همچنین در محافل سیاسی ایران موضوعاتی مانند تقسیم‌بندی‌های جدید استانی و مشارکت در سطوح مدیریتی کشور بحث روز می‌باشد. بی‌گمان حق تعیین سرنوشت و مشارکت در سیاست و مدیریت جامعه، از خواسته‌ها و حقوق غیرقابل انکار تمامی ملت‌ها و تنوعات دینی‌ـ مذهبی ایران می‌باشد. اما برای انجام این امر نیاز به تبادل نظر با مخاطبان این موضوع، یعنی تمامی تنوعات ملی و دینی‌ـ مذهبی و نیروهای مخالف می‌باشد. یعنی در صورتی که واقعیت تعامل سازنده‌ی فرهنگی خلق‌های ایران در طول تاریخ را در نظر نگرفت، انجام مرزبندی‌های جدید استانی چندان مفید نبوده و حتی در صورت عدم چاره‌یابی‌ای ریشه‌ای ممکن است نتیجه عکس به همراه داشته باشد. زیرا تنوعات ملی و دینی‌ـ مذهبی ایران سال‌ها در مسالمت در کنار همدیگر زندگی کرده و از همدیگر تأثیر پذیرفته‌اند. تأثیرات متقابل این فرهنگ‌ها و عقاید را بر هم شاهد بوده‌ایم که به حالتی طبیعی صورت گرفته‌اند. به همین دلیل مرزبندی‌های قاطع با شرایط جغرافیایی و حتی پراکندگی خلق‌های در سطح ایران چندان واقع سازگار نخواهد بود. در این صورت خلقی از ایران با هویتی مشخص در یک جغرافیای تعیین‌شده از حقوق برخوردار خواهد بود و در جغرافیایی متفاوت از همان حقوق بی‌نصیب خواهد ماند. همچنین در مورد انتصاب برخی اشخاص وابسته به دولت با هویت ملی‌خاص در سطوح بالای دولتی، قطعا هیچ‌گونه چاره‌یابی‌ای را باخود به همراه نداشته و در نهایت به سرپوش نهادن مسائل منجر خواهد شد . انتصاب یک فرد با ملیت کورد، برای جامعه‌ی کورد آزادی و مشارکت سیاسی را به بار نمی‌آورد. در این میان بایستی جامعه از نیروی مدیریت خویش برخوردار گشته و در یک فضای باز سیاسی بتواند نیازهای روزانه‌ی خویش را برآورده سازد. از این روی ما به‌مثابه‌ی پژاک، فرمول خودمدیریتی دموکراتیک را مطرح نموده‌ایم که مشارکت مستقیم خلق در مدیریت جامعه خواهد بود.
بحث از راه آینده ایران و نظام نوین در ساختار دولت، بایستی تفاوت‌های ریشه‌ای را با مسیر پیموده‌شده در گذشته داشته باشد و در عملی‌نمودن آن، بایستی تغییرات، شکلی محسوس و قابل رؤیت داشته باشند. تنها در این صورت است که بحران‌های موجود در ایران حل خواهند گشت و شاهد تشدید بحران نخواهیم بود. در این راه بایستی دولت با روی آوردن به راهکار آشتی با جوامع و نیروهای مخالف، چاره‌یابی مشکلات را با بحث و تبادل نظر و عملی‌سازی آنها در پیش گیرد. یعنی بایستی شرایط مشارکت تمامی تنوعات را در ایرانی نوین فراهم سازد. این امر با حذف هیچ یک از نیروهای اجتماعی ممکن نشده و بایستی اشتباهات گذشته را تکرار ننمود. در صورت صمیمیت دولت در این مسیر، خلق کورد و ما به مثابه‌ی حزب حیات آزاد کوردستان حاضریم با پروژه‌های عملی در جهت دموکراتیزه‌نمودن ایران مشارکت به عمل آوریم.
باسلام و درود انقلابی
کوردیناسیون حزب حیات آزاد کوردستان – PJAK
12.01.2014