مجله آلترناتیو با ریاست مشترک پژاک رفیق پیمان ویان گفتگویی اختصاصی برای خوانندهگان این شماره ترتیب داده است. در این گفتگو مبارزات سال گذشته خلق کورد و نقش پژاک در این زمینه مورد ارزیابی قرار گرفته است. رفیق پیمان ویان ابراز میدارند که “مبارزات جنبش آزادی و خلق کورد در سال گذشته در چارچوب کمپین ـ آزادی فیزیکی رهبر آپو و چارەیابی مسئلە کورد ـ برنامەریزی شدە بود و این مبارزات هم حاوی دستاوردهای باارزش و گستردەای بوده”.
ریاست مشترک پژاک اشاره به نقش پژاک در یک سال از فعالیت مملو از مبارزاتش نموده و ابراز نمودهاند که “پژاک علیرغم کاستیها در این زمینە بطور بارز ایفای نقش نمودە و مقاومت اعضا و هوادارانمان در تمام عرصەها؛ بویژە مقاومت بینظیر آنها در زندانهای رژیم جمهوری اسلامی ایران گواە این واقعیت میباشد. پژاک و گفتمان پژاک نەتنها در شرق کوردستان، بلکە برای سراسر ایران بە امید تبدیل شدە و این نیز انتظارات از پژاک را بالا بردە است”.
رفیق پیمان ویان در این گفتگو با فرا رسیدن نوروز و آغاز سال جدید بیان نمودهاند که “نوروز بە معنی نوزایش و آغازە دورەای تازە از حیات میباشد کە حاوی ابعاد زیستمحیطی و اجتماعی میباشد. امیدوارم این نوزایی برای خلق کورد و انسانیت در طول سال آینده هرچە تعالیتر و شکوفاتر باشد. در عین حال با ارتقاء مقاومت، دستاوردهای گذشتە را حفظ و در مسیر رسیدن بە آزادی ارتقاء بخشیم. بە معنایی دیگر نوروز مقاومت و آزادی را با معنای واقعی خود مزین گردانیم. همچنین نوروز مقاومت و آزادی را بە زنان مبارز کورد و ایران و تمام زنان مبارز بویژە زنان متعلق بە خلقهایی کە نگاهی فرهنگی و هویتی بە نوروز دارند و نوروز را متعلق بە خود یا خود را متعلق بە نوروز میدانند تبریک بگویم”.
آلترناتیو: سال گذشته برای خلق کورد مملو از مبارزە و فعالیت بود، ارزیابی شما در مورد دستاوردهای خلق کورد طی یک سال گذشتە چیست و نقش و جایگاە پژاک را در این زمینە چگونە ارزیابی میکنید؟
پیمان ویان: ضمن عرض سلام و خستە نباشید بە شما و خوانندگان گرامی مجلە آلترناتیو، پیشاپیش فرا رسیدن نوروز و آغاز سال جدید را ابتدا بە رهبر آپو (رهبر عبداللە اوجلان)، تمام مبارزین جنبش آزادی، خلق کورد و تمام خلقهایی کە نوروز را بخشی از فرهنگ خود میپندارند، به ویژە خلقهای تحت ستم ایران و در کل انسانیت تبریک میگویم.
در واقع نوروز بە معنی نوزایش و آغازە دورەای تازە از حیات میباشد کە حاوی ابعاد زیستمحیطی و اجتماعی میباشد. امیدوارم این نوزایی برای خلق کورد و انسانیت در طول سال آینده هرچە تعالیتر و شکوفاتر باشد. در عین حال با ارتقاء مقاومت، دستاوردهای گذشتە را حفظ و در مسیر رسیدن بە آزادی ارتقاء بخشیم. بە معنایی دیگر نوروز مقاومت و آزادی را با معنای واقعی خود مزین گردانیم؛ و اما در مورد پاسخ پرسش شما می توانم بە مسائل زیر اشارە کنم.
در طول یک سال گذشتە نیز مبارزات جنبش آزادی و خلق کورد در چارچوب کمپین ـ آزادی فیزیکی رهبر آپو و چارەیابی مسئلە کورد ـ برنامەریزی شدە بود کە بەنظر من با تمام کم و کاستیها حاوی دستاوردهای باارزش و گستردەای بود. استعمارگران کوردستان و همپیمانانشان کە با تمام توان تلاش میکردند کە بە خلق کورد ضربات مهلکی وارد کنند؛ به ویژە تلاش برای بیتاثیر کردن رهبر آپو و پاکسازی نیروهای گریلا، ناکام ماندند. در واقع اگر در این زمینە بە موفقیت میرسیدند توان خلق کورد را نیز در تداوم مبارزە از بین میبردند. ولی با ناکامی آنها در این راستا، خلق کورد با توان هرچە بیشتر سال گذشتە را پشت سر گذاشت. نەتنها نتوانستند در تلاش خود رهبر آپو را بیتاثیر گردانند، بلکە بار دیگر رهبر آپو به عنوان مخاطب راستین حل مسئلە کورد ظاهر شد و خود دولت ترکیە هم بە صراحت بە آن اذعان کرد. دیدارهای اخیر با رهبر آپو برای حل مسئلە کورد در خاورمیانە و عکسالعملهای گستردە و غالبا مثبت بە پیام ایشان در مورد حل مسئلە کورد و خاورمیانە دموکراتیک، سند اثبات این ادعا میباشد.
از سویی دیگر گریلا و تمام نیروهای مبارز کوردستان در هر چهار بخش، با عزم راسخ و توان هرچە بیشتر در عرصە مبارزە موقعیت خود را در طول یک سال گذشتە حفظ و ارتقاء بخشیدند و ضربات مهلکی را بر دشمنان آزادی به ویژە در روژآوای کوردستان وارد آوردند؛ این نیز سبب امید و توان مبارزەای هرچە قویتر برای خلق کورد و خلقهای منطقە گشت. بعد از سقوط بشار اسد باردیگر نگاه ها بە خلق کورد بویژە در روژآوای کوردستان، جنبش آپویی و نقش رهبر آپو معطوف گشت. یعنی همە متوجە شدند نقش خلق کورد، جنبش آپویی و رهبر آپو در موضوعات خاورمیانە تعین کنندە است و هیچ نیرویی نمیتواند بدون در نظرگرفتن این واقعیت در خاورمیانە گام بردارد.
در شرق کردستان و ایران نیز رژیم به رغم تمامی تلاش هایش نتوانستە مبارزات خلق کرد و خلقهای ایران و بویژە زنان را در صف مبارزە بە عقب بکشاند. با نوآوری و خلاقیت هرچە بیشتر مبارزە ادامه دارد و رژیم با تمام توحش و رویکردهای قدرتطلبانە نتوانستە ترس ریختە را در دوران انقلاب ژن، ژیان، آزادی بە دل مردم بازگرداند. رژیم بیشتر از هر زمان ضعیف و رسوا گشتە و مقاومت و مبارزە برای آزادی از هر زمان دیگر در جریان میباشد. بدون شک پژاک علیرغم کاستیها در این زمینە بطور بارز ایفای نقش نمودە و مقاومت اعضا و هوادارانمان در تمام عرصەها؛ بویژە مقاومت بینظیر آنها در زندانهای رژیم جمهوری اسلامی ایران گواە این واقعیت میباشد. پژاک و گفتمان پژاک نەتنها در شرق کوردستان، بلکە برای سراسر ایران بە امید تبدیل شدە و این نیز انتظارات از پژاک را بالا بردە است. بدون تردید تمام سعی پژاک نیز در این راستا میباشد کە بتواند جوابگوی این امیدها و انتظارات باشد. این نیز بدون سازماندهی گستردە اجتماعی میسر نمیگردد. در نتیجە پژاک نیز برای سال آیندە طبق این واقعیت برنامە مبارزاتی خود را تنظیم خواهد کرد.
خلقمان در شرق کوردستان از ماکو تا ایلام با برگزاری مراسمات باشکوه استقبال از نوروز را آغاز کردەاند، بە همەی آنها درود میفرستیم، نوروز میدان مبارزە است و خلقمان در شرق کوردستان ثابت کردە است کە در مبارزە آزادی مصمم هستند. همچنین در روزهای پیشرو کە ایام نوروز است از خلقمان و سایر خلقهای ایران طلب کنم کە با شرکت گستردەتر در مراسمات انقلابی نوروز شرکت نمایند تا هم از هویت ملی و فرهنگی نوروز صیانت گردد و هم اینکە نوروز را همچنان بعنوان سمبل مقاومت و آزادی ارج نهیم. در واقع با این عمل رژیم را بیشتر در تنگنا قرار خواهیم داد و بطور استوار بسوی تحقق خواستەهای دمکراتیک و بحقمان گام خواهیم برداشت. در نوروز امسال بطور رساتر شعار مقاومت زندگیست را سردهیم و آزادی را میسر گردانیم. چرا کە بدون مقاومت و آزادی، صلح و دمکراسی در ایران ناممکن میباشد. پس در پایان پاسخ این پرسش باید گفت: زندە باد نوروز مقاومت و آزادی در مسیر رسیدن بە آشتی و دمکراسی.
آلترناتیو: هجمە نظام قدرتطلب و مردسالار بر زنان هرچە بیشتر شدت یافتە است، در مقابل آن نیز شاهد مبارزە بیوقفە زنان هستیم، ارزیابی شما در مورد مبارزە زنان در سال ١٤٠٣ در ایران و شرق کوردستان چیست؟
پیمان ویان: همانطور کە شما نیز در طرح پرسشتان ذکر کردید واقعا هجمە از هرسو و اعمال خشونت بر زنان از سوی جمهوری اسلامی در طول سال گذشتە در جریان بودە است و در مقابل آن نیز زنان و بویژە پیشاهنگانشان در زندان در مقابل این هجمە و خشونت مبارزە را بە حد اعلاء رساندند؛ بدون تردید هردوی این مورد دلایل خود دارند کە سعی میکنم در اینجا در حد ممکن بە آنها بپردازم.
در واقع دلیل هراس جمهوری اسلامی ایران از ارتقاء سطح مبارزاتی زنان و تحقق آزادی آنان مشخص است و با ماهیت و فلسفە وجودی جمهوری اسلامی در ارتباط میباشد. جمهوری اسلامی پایەهای خود را بر نفی آزادی بنا نمودە است و برای مقابلە با آزادی نیز منشاء آن یعنی زن را هدف گرفتە است. در دنیای امروز دیگر تمام نیروهای آزادیخواە و دمکراسیخواە متفقالقول میباشند کە میزان آزادی هر جامعە بستگی بە میزان آزادی زن دارد. در واقع جمهوری اسلامی ایران بعنوان نظام نافی آزادی این منشاء را هدف قرار دادە است و با تمام توان در تلاش است این منبع و سرچشمە آزادی را خشک گرداند. اما دست برقضا خود این نیز بە پاشنە آشیل جمهوری اسلامی ایران تبدیل گشتە و راە برو و برگشت را بر جمهوری اسلامی بستە است. چراکە مبارزات زنان در ایران و شرق کوردستان بویژە بعد از انقلاب ژن، ژیان، آزادی بە سطحی چشمگیر رسیدە و بغیر از توان درونی خود در سرتاسر دنیا حامیان بسیاری را بە خود جلب کردە است. مقاومت نستوە زنان قهرمان از قبیل: زینب جلالیان، وریشە مرادی، پخشان عزیزی، شریفە محمدی، گلرخ ایرایی، سپیدە قلیان، نرگس محمدی و بسیاری دیگر از زنان قهرمان در زندانهای مخوف جمهوری اسلامی و خارج از آن کە ذکر نام همەی آنها لیستی طولانی را میطلبد کە در اینجا نمیگنجد و حمایتهای گستردە جهانی از مبارزات آنها این واقعیت را بیان میکند.
کردستان بدلیل منشاء و خواستگاە انقلاب ژن، ژیان، آزادی و زنان کورد بعنوان پیشاهنگان این انقلاب بیشتر از هرکس در معرض این هجمەها قرار دارند. این واقعیت را در برخورد رژیم با زنان مبارز کوردی همچون زینب جلالیان، وریشە مرادی و پخشان عزیزی می توان بە وضوح مشاهدە کرد. برخوردهای غیرانسانی با آنها و صدور احکام سنگین حبس ابد و اعدام برای این زنان مبارز کورد دیگر بە بحث محافل جهانی تبدیل شدە و دشمنی راسخ رژیم مردسالار با ارادە آزاد زنان کرد غیرە قابل کتمان است. خارج از زندان نیز روزانە شاهد نشر اخبار در مورد دشمنی این رژیم با زنان کورد در سطح وسیع اجتماعی میباشیم. البتە با تمام نگرانی و الامی کە این برخورد رژیم بە همراە دارد، جنبە افتخارآفرین برای جامعە کرد و بویژە زن کرد این میباشد کە امروز دیگر پیشاهنگی زنان کرد برای زنان ایران، خاورمیانە و جهان در سطح بالایی از سوی اکثریت بە اتفاق محافل حقوق زنان، حقوق بشر و تمام آزادیخواهان پذیرفتە شدە است. یعنی زنان کرد تنها نیستند و با زنان مبارز سرتاسر ایران حلقە محکم و وسیعی از مقاومت و مبارزە برای آزادی را تشکیل دادەاند کە در سطح جهان نیز زنان زیادی با حمایتهای خود این حلقە مقاومت در راستای نیل بە آزادی را محکمتر کردە است. پس در اینجا جا دارد بطور ویژەتری نوروز مقاومت و آزادی را بە زنان مبارز کورد و ایران و تمام زنان مبارز بویژە زنان متعلق بە خلقهایی کە نگاهی فرهنگی و هویتی بە نوروز دارند و نوروز را متعلق بە خود یا خود را متعلق بە نوروز میدانند تبریک بگویم.
آلترناتیو: ٢١ سال از زمان تاسیس پژاک میگذرد، ارزیابی شما از مراحلی کە در مبارزە آزادیخواهانە پژاک گذشتەاند چیست و از این بە بعد پژاک بە چە طرقی مبارزە خود را پیش خواهد برد؟
پیمان ویان: برای پاسخ درست بە این پرسش بایستی قبل از هرچیز نگاهی بە مرحلە پیش از آغاز مبارزە جنبش آپویی و پژاک در شرق کوردستان بیندازیم. همچنین باید یادآور شویم کە قبل از تاسیس پژاک نیز ما یک دورە مبارزە جنبش آپویی در شرق کوردستان را داریم. در واقع خلق کورد با روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران علم مبارزە را برافراشت، چرا کە جمهوری اسلامی در همان آغاز ناسازگاری قاطع خود را با خلق کرد، سایر خلقهای ایران و در کل جامعە آزاد و دموکراتیک بطور علنی بە نمایش گذاشت. خلق کرد با وجود مبارزە راسخی را کە در دهە اول جمهوری اسلامی در برابر این رژیم انجام داد، ولی بە نتیجە مطلوبی دست نیافت. این نیز دلایل متعددی دارد کە ناتوانی نیروهای مدعی پیشاهنگی خلق کورد در آن زمان از عمدەترینشان میباشد. آنان توان سیاستورزی درست و مبارزە خلاقانە را نداشتند و در نتیجە آن نیز نه تنها نتوانستند عامل فرصتسازی گردند، بلکە فرصتهای پیش رو را نیز سوزاندند. در نتیجە جمهوری اسلامی در دهە دوم از طریق قتل عام و با ایجاد رعب و وحشت تا حدودی حاکمیت خود را بر کوردستان تحمیل کرد. از سوی دیگر خلقمان در نتیجە این کە بە نتیجەای مطلوب از مبارزاتش دست نیافتە بود، تا حدودی مایوس بود، در چنین وضعیتی میل آزادیخواهانە جنبش آپویی و نیروی تسلیمیت ناپذیر جامعە شرق کوردستان بە هم رسیدند و شیوەای نوین از مبارزە ملی و سوسیالیستی را در ایران و شرق کوردستان آغاز کردند کە در عکسالعمل ستودەنی خلق کرد در ایران و شرق کردستان و دیگر آزادیخواهان ایران بە اوج خود رسید. در واقع این عکسالعمل انقلابی نقش بزرگی را در خنثی کردن توطئە ایفا کرد. این مرحلە کە زمینەساز تاسیس پژاک بود با تاسیس پژاک در سال ٢٠٠٤ پایان یافت و ما وارد مرحلەای جدید از مبارزە شدیم کە نسبت بە مرحلە قبلی انسجام یافتەتر و سازمانیافتەتر بود. در واقع دهە نخست پژاک مبارزە برای تغییر تابلویی بود کە بعد از ناکامی مبارزات خلق کورد در دهە ٦٠ و ٧٠ خورشیدی در شرق کوردستان ترسیم گشتە بود. تابلویی کە تلفیقی از رژیمی متوهم بە این کە توانستە بطور کامل خلقمان را از میل بە آزادی بازدارد و بە تسلیمیت درآورد و خلقی کە درنتیجە ناکامیها تا حدودی در یاس و ناامید بسر میبرد. با جرات تمام میتوان گفت پژاک در دهە نخست مبارزاتی خود توانست این تابلو را زیر و رو کند و تابلویی نوین از مبارزە و امید را در شرق کوردستان و ایران ترسیم کند. پژاک در دهە دوم مبارزە خود نیز مبارزات را ارتقاء بخشید و خلق کورد در شرق کوردستان را بە سطحی رساند کە نەتنها برای احقاق حقوق خود و رسیدن بە مطالبات ملی، مدنی و اجتماعی خود توانمند در عرصە مبارزە حضور داشت، بلکە از سویی بە نیرویی حامی مبارزات خلق کرد در سایر بخشهای کوردستان و از سوی دیگر بە نیروی پیشاهنگ سایر خلقها، جوامع و بویژە زنان ایران تبدیل گشت کە با آغاز انقلاب ژن، ژیان، آزادی در پایان این مرحلە از مبارزە پژاک بە اوج خود رسید.
اکنون نیز در حالی که ما یک سال از دهە سوم مبارزات پژاک را پشت سر میگذرانیم کە چشمهای امید بیشتر از پیش و نە تنها در سطح کوردستان بلکە در سرتاسر ایران بە پژاک دوختە شدە است. بویژە پژاک بیشتر از هر جریانی فلسفە وجودیش بە انقلاب ژن، ژیان، آزادی در شرق کردستان و ایران گرە خوردە است. مبارزە و مقاومت اعضای پژاک در زندانهای جمهوری اسلامی، بویژە زنان قهرمان آپوئیست این واقعیت را بە بیشترین شیوە بە نمایش گذاشتەاند و دیگر هر انسان منصفی بە درستی بر این موضوع صحە میگذارد. بدون تردید این مقاومت و مبارزە تا رسیدن بە آزادی نهایی ادامە خواهد داشت و نوروز امسال نیز کە نوروز مقاومت و آزادی میباشد بە این مبارزە جان تازەای خواهد بخشید.
آلترناتیو: در ٢٧ فوریە ٢٠٢٥ یک ابتکارعمل تاریخی از سوی رهبر آپو اعلام شد، این موضوع چە تاثیری بر روند مبارزاتی پژاک و خلق کرد در شرق کوردستان و ایران خواهد داشت؟
پیمان ویان: پژاک یک حزب آپویی میباشد و تفکر و پارادیم رهبر آپو را بە سرمشق مبارزاتی خود تبدیل کردە است، این نیز بە معنی آن است کە هر مرحلەای را رهبر آپو آغاز نماید بدون تردید، بطور مستقیم و غیرە مستقیم بر روند مبارزە پژاک از لحاظ فکری، سیاسی، نظامی، سازمانی و… تاثیرگذار خواهد بود. این مرحلی نوین نیز مستثنی نیست. البتە در عرصە عملی بستگی بە شرایط مشخص هر بخش از کردستان، سطح مبارزاتی جنبش آپویی در آن بخش و نوع برخورد دولت ـ ملت حاکم در آن بخش از کردستان بە مسئلە کرد و دمکراسی دارد. در مورد پژاک، شرق کردستان و ایران نیز بە همین طریق است. بدون تردید ما از مرحلەای کە رهبر آپو آغاز نمودە و اکنون بیشتر متمرکز بر مسائل شمال کوردستان و ترکیە میباشد حمایت کامل خواهیم کرد کە پیشتر نیز توسط یک بیانیە این را بطور علنی اعلام کردەایم. در عین حال معتقدیم کە هر نوع پیشرفتی در این زمینە در شمال کوردستان و ترکیە تاثیرات عمدەای بر مبارزات خلق کرد در سایر بخشهای کردستان و در کل خاورمیانە، از جملە بر پژاک، شرق کوردستان و ایران نیز خواهد داشت. این نیز لازمە نوعی صبر میباشد تا در آیندە بیشتر زوایای این مرحلە روشنتر گردند. در پایان مجددا نوروز ٢٧٢٥ و نوروز مقاومت و آزادی را بە عموم خلق کورد و تمام خلقهای ایران و منطقە، بویژە زنان مبارز تبریک میگویم.