شکل‌گیری پژاک، ویژگی و تاثیراتش بر مبارزات
مظلوم هفت‌تن
دررابطه با شرایط وچگونگی شکل‌گیری حزب حیات آزاد کوردستان می‌توان به مواردی چند اشاره نمود از جمله:
- تحولات و مداخلات منطقه غرب آسیا از جمله جنگ افغانستان و جنگ عراق:
جنگ جهانی سوم از سال 1990 با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آغاز شده و بیشتراز هرجای دیگری در خاورمیانه و غرب آسیا تاثیرگذار بوده، ازجمله جنگ اول خلیج ومواردی دیگر. در این منطقه پس از وقایع یازده سپتامبر 2001 و وقوع جنگ‌های افغانستان وعراق شرایط تازه و ویژه‌ای ایجاد گردیده بود به گونه‌ای که هم مصایب، مشکلات و خطراتی را ایجاد کرده وهم فرصتهایی را فراهم نموده بود. درنتیجه این تحولات و مداخلات، درموازنات قدرت منطقه‌ای تغییراتی ایجاد شده و امکان مشارکت نیروهای دیگر را نیز تا حدودی فراهم کرده بود. بعنوان مثال نابودی رژیم بعثی صدام حسین درعراق به حضورفعال شیعیان و کوردها فرصتی تاریخی بخشید. هر چند نیروهای مداخله‌گر و سردمداران سیستم سرمایه‌داری جهانی با اهدافی همچون خاورمیانه نوین وخاورمیانه بزرگ به میدان آمده بودند و با تمام نیرو سعی در سرکوب نیروهای مردمی و آزادیخواه داشتند، اما بطورکلی در نتیجه تغییر و تحولات ایجادی شرایطی فراهم شده بود که خواسته یا ناخواسته برای نیروهای مردمی و آزادیخواه نیز زمینه مساعدی جهت فعالیت و یا ایفای نقش بیشتر، فراهم گشت. البته در چنین شرایطی خوانش صحیح، سازماندهی منسجم، موضعگیری و اقدام بجا بسیار مهم و تاثیرگذار خواهد بود.
- شرایط و وضعیت ایران و شرق کوردستان:
دراین مقطع تاریخی ایران نسبت به تغییر رژیم‌های طالبان درافغانستان و سرنگونی صدام حسین درعراق خوشحال بود و جهت نفوذ بیشتر درآن مناطق و جایگیری و جایگزینی مناسب اقداماتش را چند برابر کرده بود. اما از اینکه همسایه دیوار به دیوار ناتو و آمریکا می‌شد نگران و آشفته حال بود. در عین حال وضعیت هر چه بیشتر به نفعش بود. در داخل نیز از دوران سازندگی به اصلاحات گذار نموده و به سمت اصولگرایی گام برمی‌داشت. مقطع باصطلاح سازندگی و اصلاحات در واقع سوپاپ اطمینانی بود که نارضایتی‌های داخلی و فشارهای خارجی را کم کرده و خط سیر رژیم را به سمت خط اصلی‌اش ضمانت می‌نمود. سپاه و نیروهای امنیتی از فرصتهایی که بدست آورده بودند نهایت استفاده را برده و بدنه اصلی دولت در سایه( دولت پنهان – یا دولت موازی) را تشکیل داده بودند. بطوریکه می‌توان گفت این مقطع یکی از مخوفترین مقاطع عملکردی سپاه و وزارت اطلاعات بوده که قتل‌های زنجیره‌ای یکی از نمونه‌های برملا شده آن می‌باشد. درمجموع رژیم نارضایتی‌های داخلی را بشدت سرکوب نموده و نفوذ منطقه‌ای خود را افزایش داده بود بگونه‌ای که تاثیر مخرب این مسایل بر کوردها بطورعام و برکوردهای شرق کوردستان بطورخاص برکسی پوشیده نبود.
موضوع دیگری که در این مقطع و مرحله بسیار قابل اهمیت است، اینکه متاسفانه بنا به دلایل مختلف داخلی و خارجی احزاب کوردی اپوزسیون و حتی نیروهای چپگرای ایرانی مستقر در کوردستان به خارج از مرزها و حتی تا حدودی خارج از منطقه نقل مکان کرده و مبارزه را از حالت دفاعی فعال به حالت غیرفعال در آورده بودند. بطوریکه این جابجایی مکانی- میدانی و تغییر استراتژی دفاعی فارغ از بررسی دلایل ایجادی آن تغییر موازنه قدرت به نفع رژیم و به ضرر خلق بود. با ذکراین موارد به این نتیجه می‌رسیم که شکل‌گیری و فعالیت پژاک دراین شرایط ضرورتی تاریخی‌ست که خلاء‌های موجود را پر کرده و پرچم قیام و مقاومت مردمی را تا به امروز بر افراشته نگه داشته است.
- توطئه بین المللی بر علیه رهبر آپو، فشارهای خارجی و تصفیه‌گران داخلی، تحول بنیادین پ ک ک و میلاد سوم: در رابطه با دلایل، اهداف و چگونگی توطئه بین‌المللی برعلیه رهبر آپو و خلق کورد تحلیلات گوناگونی صورت گرفته و صورت خواهند گرفت. لذا در این نوشتار از این زاویه به بررسی توطئه نخواهیم پرداخت و تنها به ذکر مسایلی در رابطه با شکل‌گیری و فعالیت حزب پژاک اکتفا می‌نمایم.
هدف اساسی توطئه، نابودی رهبر آپو و جنبش آپویی بوده و هست. تا از این طریق کوردها را به تسلیمیت واداشته و نابود کنند. این هدف توطئه و توطئه‌گران تا امروزه نیز به قوت خود باقیست که با ایستار تاریخی رهبرآپو، جانفشانی رفقای شهید، هوشیاری و حضور مستمر میدانی خلق کورد نتوانسته به نتیجه دلخواه خود دست یابد.
دراین مرحله که دشمنان خارجی و خائنان داخلی تمامی هم و غم خود را برای نابودی رهبر آپو و جنبش آپویی بکار گرفته‌اند، پژاک ظهور یافت و آغاز به شکل گرفتن نمود. میلاد و شکل‌گیری درچنین شرایطی معنای والایی داشته و ارزشمند می‌باشد. بگونه‌ای که در مسیر مبارزه تعیین‌کننده خواهد بود، چرا که شرایط، زمینه، دلایل و ریشه‌ها و چگونگی شکل‌گیری در استقرار، استمرار و چگونگی حضور درمیدان مبارزه تأثیرگذار و تعیین‌کننده خواهند بود. حقیقتا ظهور وشکل‌گیری پژاک دراین مقطع و شرایط، برای جامعه‌ی شرق کوردستان همچون داستان دوباره زیستن است. دوباره زیستنی که پاسخی‌ست دندان‌شکن به بانیان وعاملین توطئه و ارمغانی‌ست ارزشمند به رهروان و مشتاقان زندگی آزاد خصوصا رفقای شهید و خلق میهن‌دوست شرق کوردستان. بدون شک سرچشمه‌ی اصلی تغذیه کننده و نیروی محرکه پژاک اندیشه، فلسفه و ایدیولوژی رهبرآپوست. در اینجا ذکر این نکته ضروریست که مقطع شکل‌گیری پژاک مصادف است با تغییر و تحولات بنیادین حزب کارگران کوردستان ( پ ک ک ) و میلاد سومین رهبر آپو که این تغییرو تحولات نه تنها توطئه توطئه‌گران را ناکام گذاشت، بلکه با ارایه‌ی پارادایم نوین خویش، به پیاده‌سازی یک سیستم آلترناتیو همت گمارد. منشاء حیات و توانمندی پژاک بن‌مایه‌ی اندیشه‌ها و دیدگاه‌های رهبر آپو می‌باشد که درک صحیح و نهادینه نمودنش در شیوه‌ی حیات، ما را به پیروزی خواهد رسانید.
ویژگیهای بارز پژاک، فعالیت و نحوه مبارزه :
ویژگیهای بارز پژاک از نظر تشکل سازمانی، پذیرش، شکل‌گیری و ایستار کادر، سازماندهی، نحوه‌ی فعالیت، مبارزه و تمامی مسایل دیگر بر مبنای اندیشه‌ها و جهان‌بینی رهبر آپو شکل گرفته و نمود عینی می‌یابند. در این رابطه به مواردی چند اشاره می‌کنم:
- هدف، پروژه و برنامه پژاک جهت رسیدن به ایرانی دموکراتیک و کوردستانی آزاد بر مبنای ذهنیت ملت دموکراتیک و ایجاد سیستم کنفدرالیسم دموکراتیک: پژاک معتقد است که آزادی کوردستان درصورت دموکراتیزه شدن ایران میسرمی‌گردد و دموکراسی در ایران و آزادی خلقهای دیگر نیز با پیشبرد آزادی در کوردستان بدست خواهد آمد. این مسئله معادله‌ای دو طرفه است که متمم و مکمل یکدیگرند . فلذا بصورت استراتژیک و بنیادین با این مقوله برخورد نموده، فعالیت کرده وهیچگاه این مسئله را قربانی برخوردهای سطحی، محدود، موردی و عاطفی نمی‌نماید. در این رابطه معیارمند است و اصول و مبانی خود را قربانی منافع مقطعی و شخصی نخواهد کرد. هر چند پژاک خاستگاهی کوردی – کوردستانی دارد و آرمانش آزادی کوردها و کوردستانیان است. اما در چنبره‌ی محدود قومی – محلی محدود و محصور نمانده و نخواهد ماند. دغدغه و هدف پژاک کوردستان و ایران را در برگرفته و چگونگی معیشت و سرنوشت تمامی خلقهای ایران را مدنظر قرار داده و در این راستا مبارزه می‌نماید.
- ایجاد جامعه‌ای دموکراتیک – آزاد، اخلاقی و سیاسی: احیا و هر چه بیشتر نزدیک نمودن جامعه به چنین وضعیتی، هدف بنیادین پژاک است. این مهم پیش از هر چیز، نیازمند آموزش و تحول ذهنیتی بر اساس تعاریف نو و موضعگیری وعملکرد نو می‌باشد. آفرینش و ایجاد انسان و جامعه‌ای دموکراتیک و آزاد که با تکیه بر نیروی ذاتی خویش توان اندیشیدن، تصمیم‌گیری ومدیریت حیات خویش را داشته باشد. از ویژگیهای بارز چنین فرد و جامعه‌ی نوینی، این استقلال فکری – فلسفی متکی بر نیروی ذاتی‌ست که رمز موفقیت و دست‌یابی به منبع نیروی چاره‌یابی مسایل می‌باشد.
- موازین و معیارهای کادر و بطورکلی معیارهمراهی در مبارزه که در این خصوص می‌توان به مواردی چند از آن اشاره نمود: رفاقت ارزشی گرانبهاست – هدفمندی، معیارمندی و پایبندی به ارزشهای اجتماعی – مشارکتی عارفانه وعاشقانه – بریدن از تعلقات شخصی و لذایذ دنیوی جهت رسیدن به اهداف متعالی و آفریدن ارزشهای نوین – معیار مشارکتی فدایی است – بصورت شبانه‌روزی تمام زندگی خود را وقف فعالیت در راه نیل به اهداف – تزکیه، تربیت و حاکمیت بر نفس بطورمستمر- خدمتگزاری بدون چشمداشت – شیوه‌ی مبارزه گریلایی و زندگی در شرایط فوق‌العاده دشوار که بدون شک می‌تواند نتیجه معادلات را تغییر دهد – مقاومت در برابر مصایب، مشکلات و دشواریها جهت رسیدن به هدف، معیاری اخلاقی ست – پایبندی عملی به فلسفه خرقه‌ای و لقمه‌ای – یگانگی پندار، گفتار و کردار- ایمان به اصل مقاومت زندگی‌ست .
- جایگاه و نقش زن در مبارزه: فلسفه رهبر آپو بر سه مبنای فکری – فلسفی اکولوژی، دموکراسی وآزادی زن استوار می‌باشد که آزادی زن از نقش محوری مشخص و تعیین‌کننده‌ای برخوردار می‌باشد. جایگاه و نقش زن در پژاک نیز در این راستا تعریف می‌گردد. برخورد با این مسئله در تمام عرصه‌ها بر مبنای اصول و موازین فکری – فلسفی است. زن درتفکر، تصمیم‌گیری و اجرا، مشارکتی بارز و نقش پیشاهنگی دارد. به گونه‌ای که یکی از بارزترین ویژگیهای جنبش‌های آپویی نقش پیشاهنگی زنان است که امروزه دنیا را تحت تأثیر قرار داده است.
تأثیرات پژاک و جنبش آپویی بر مبارزه در ایران و شرق کوردستان:
- تغییرمثبت دیدگاه مردم ایران نسبت به کوردها، رژیم همواره برای توجیه سیاستهای ظالمانه‌ی خود در رابطه با کوردها آنها را به تجزیه‌طلب ومزدور بیگانگان متهم می‌کرد. اما پژاک وجنبش آپویی شرق کوردستان حقیقت کوردها را به مردم ایران نمایانده و اقدامات جنگ ویژه رژیم را ناکام گذاشته‌اند.
- بخشی از تأثیرگذاری پژاک بر مردم ناشی از تأثیرات مقاومت‌های کم‌نظیر جنبش آپویی درمنطقه خصوصا مقاومت‌های شنگال و شمال شرق سوریه و ایجاد سیستم خودمدیریتی دموکراتیک و برادری خلقها است که بر مردم ایران و آزادیخواهان بصورت چشمگیری تاثیر گذاشته است. این حقیقت هم بارمسیولیتی و هم نقش و تأثیرگذاری پژاک را در منطقه نشان می‌دهد.
- نگاه و برخورد پژاک نسبت به کوردها و خلقهای ایران بر مبنای ذهنیت ملت دموکراتیک، به شکل نمادین و تاکتیکی و حتی بنیادین برروی نحوه‌ی فعالیت احزاب دیگر تاثیر گذاشته است بطوریکه اکنون دامنه فعالیتشان را گسترش داده‌اند.
- نحوه فعالیت و حضور مستمر گریلا در شرق کوردستان که ضامن امنیت مردم است بر نحوه فعالیت احزاب دیگر و حتی بازنگری در استراتژی دفاعی آنها تأثیر گذاشته است.
- مقاومتها ورشادتهای رفقای زندانی به پیشاهنگی شهدای گرانقدر حسن حکمت دمیر، شیرین علم‌هولی، فرزاد کمانگر، فرهاد وکیلی، علی حیدریان، فصیح یاسمینی و جاودانگان دیگر زندان را به عرصه مبارزه و میدان مقاومت تبدیل نموده‌اند. با شرافت به استقبال مرگ رفته‌اند، اما ذلت تسلیمیت را قبول نکرده‌اند. این مقاومتها و رشادتها خط مقاومت را بطورکلی و مقاومت زندان را بطوراخص وارد مرحله نوینی کرده است.
- مهمترین مسئله تحول ذهنیتی و بالطبع تغییر در سبک زندگی‌ست. موضعگیری، مسئولیت‌پذیری و پیگیری مطالبات و هوشیاری و حضور در صحنه خلق است. هرچند این مقوله به علت کاستی‌ها و اشتباهاتمان در انجام وظایف به کندی به پیش می‌رود، اما نمودهای بارز آنرا به عینه می‌توان دید.