رامین گارا
مقامات فاشیست ترکیه بویژه اردوغان سالهاست از طرح میثاق ملی نام میبرند و دو حزب ملیپرست م.ه.پ و آ.ک.پ با سرکردگی باغچللی و اردوغان چند سالی است در چارچوب اهداف ناسیونالیستی متحد شدهاند و در هر منطقهای از چهار بخش کوردستان کوردها و خاک کوردستان را مورد هجوم وحشیانه قرار میدهند. آنها به بهانههای مختلف از جمله ادعای دروغینشان مبنی بر مقابله علیه داعش، به احیای سرزمینهای عثمانی میپردازند. سرزمینهایی که طی پیمان لوزان از خاک عثمانی جدا شد. «میثاق ملی چیست؟» و «چرا امروز نسلکشی علیه کوردها در چارچوب آن و به دست اردوغان و مزدوران او انجام میشود؟». مفاد «میثاق ملی» در ۲۸ ژانویه ۱۹۲۰ میلادی در آخرین «مجلس مبعوثان» حکومت عثمانی با ۷ ماده به امضا رسید و در سال ۱۹۲۳ طی «تفاهمنامه لوزان» جنبه حقوقی و وجههی بینالمللی یافت. لذا سرزمینهایی از عثمانی جدا شد و ترکیه امروزی شکل گرفت.
اردوغان سالهاست هرگاه در داخل و سیاستهای داخلی خود دچار بحران و فشار مضاعف میشود، جنگ را در خارج از مرزها گسترش میدهد تا جامعهی ناراضی و مخالف داخلی را به سکوت وادارد و ملیپرستان را مجذوب خود سازد. لذا هربار موضوع «میثاق ملی» را که مبتنی بر احیای مرزهای سابق عثمانی است، مطرح میسازد و تاکنون مناطقی از عفرین و حلب سوریه گرفته تا موصل و هولیر در جنوب کردستان را اشغال نموده. در این سالها به کشتار وحشیانهی کوردها در تمامی آن مناطق پرداخته. اردوغان مدام پیمان لوزان را به زعم خود زیر سوال میبرد و قضیهی بازگرداندن مرزهای ترکیه به دورهی ماقبل لوزان را به میان میکشد به همین دلیل مناطق شمال عراق و سوریه یعنی روژاوا و جنوب کوردستان را اشغال نموده. درکل، اساسا بخشهایی از کشورهای قبرس، یونان، سوریه، ارمنستان، عراق و ایران که البته شرق کوردستان است، میبایستی بنا به نقشهی اردوغان و قضیهی میثاق ملی، اشغال گردند. اردوغان در سال ۲۰۱۵ در اظهارنظری وقیحانه اعلام کرد: «روزی میرسد که کرکوک، حلب، موصل و اربیل را به ترکیه الحاق میکنیم». میثاق ملی خاصه مادهی ۱ آن بهانههایی را بهدست اردوغان داده تا هوس توسعهطلبی و تجاوزگری و کشتار در سرزمینهای کوردها و اعراب را درسربپروراند. درواقع اردوغان خیال دارد با طرح میثاق ملی، مسایل سیاسی ـ نظامی و استراتژیکی در منطقه را به نفع ترکیهی فاشیستی به چالش بکشد. او سعی میکند کمی متفاوتتر از عثمانی مناطق کشورهای همجوار خاصه بخشهای کوردستان را به خاک ترکیه ضمیمه سازد و حزب پ.د.ک به سرکردگی بارزانی را مزدور خود ساخته. در دورهی عثمانی، تغییر دموگرافی و دستکاریکردن ژئوپلتیک مناطق کوردها به اندازهی ترکیهی اردوغانی شدید نبود. امروز اردوغان درصدد است شدیدتر از عثمانیها، کوردها و اعراب را از مناطقشان بیرون کند و ترکها را اسکان دهد خاصتا در عفرین، حلب و موصل با این هدف به تجاوز و تعدی دست زده. حزب پ.د.ک در جنوب کوردستان نیز برای او پیشقراولی میکند که از خطرناکترین و مضرترین کارهاست. ناگفته نماند که پیمان لوزان در سال ۲۰۲۳ با گذشت صدسال پایان مییابد و ترکیه حق خود میداند و یا اینگونه توجیه حقوقی بینالمللی میکند که مناطق سابق عثمانی خاصه در عراق و سوریه را اشغال نماید. چه بسا اردوغان ابقای خود بر سر قدرت را منوط به اجرای این هوس بازیهای نوعثمانی گری خود میداند و جنگ شیمیایی کنونی که بر کوردها خاصه حزب کارگران کوردستان و خلق کورد تحمیل میکند، در همان راستا میباشد.
تفاهمنامهی میثاق ملی با ۷ ماده به شرح ذیل است:
«۱ـ در جریان امضای تفاهمنامه آتشبس موندروس مرزهای سیاسی ترکیه معلوم شده است و مناطقی که تحت اشغال نیروهای متخاصم(کشورهای اروپایی متداخل در جنگ جهانی اول) نیستند، بعنوان بخشی از سرزمین آناتولی محسوب میشوند. ۲ـ شهرهای قارص، اردهان و باتوم که بعنوان ولایات ثلاثه محسوب میشوند، از طریق رفراندوم تعیین وضعیت خواهند شد. ۳ـ اعراب آیندهی خودشان را تعیین خواهند کرد و بعد از این جزو اراضی عثمانی تلقی نشده و از طریق رفراندوم سرنوشت سیاسی خود را تعیین خواهند کرد. ۴ـ مناطق موجود در تراکیهی غربی نیز با همهپرسی تعیین وضعیت خواهند شد. ۵ـ چنانچه امنیت استانبول و منطقهی مرمره از طریق دولت ترکیه تأمین شود، تنگههای بسفر و داردانل برای تردد کشتیها گشوده خواهد شد. ۶ـ حقوق مدنی و اجتماعی اقلیتهای قومی و مذهبی در داخل ترکیه همسان با اتباع ترکی خواهد بود و دولت موظف به رعایت آن است. ۷ـ محدودیتهای سیاسی، مالی و قضایی که در قالب کاپیتولاسیون اجرا میشده است، بعد از این ملغی میشود.»
در مادهی نخست میثاق ملی از سرزمینهایی بحث به میان آمده که مطابق آن، اگر چنانچه تحت اشغال نیروهای در حال جنگ نبوده باشند، بعنوان بخشی از سرزمینهای آناتولی محسوب میشوند. همین ماده است که اردوغان را به تجاوزگری امروز در سوریه و عراق یا به عبارت صحیحتر در روژاوا و جنوب کردستان تهییج نموده. او آشکارا حقوق هممذهبان و همنژادان ترکمن به ترکها را مطرح میسازد و به بهانهی آن به عملیات برونمرزی و اشغال مناطق کوردستان دست زده.
در میثاق ملی به صورت مبهم به حقوق «قومی و مذهبی» پرداخته شده اما نامی از کوردها برده نشده. در مادهی سوم صریحا گفته شده که «اعراب حق انتخاب سرنوشت سیاسی مناطق خود را دارند» اما امروز میبینیم که مناطق کوردها کانون جنگ جهانی سوم شده و ترکیه یکی از عوامل بروز آن جنگ است که با وابستگی کامل حزب پ.د.ک در هولیر آن را مدیریت میکند. در واقع در سال ۲۰۱۷ موضوع رفراندوم کوردهای شمال عراق(جنوب کوردستان) برای استقلال کامل را مطرح ساختند و این یک توطئهی آشکار برای ایجاد بهانه برای اردوغان و آغاز لشکرکشی به هولیر و موصل شد و همینها نیز روی داد. بنابراین حزب پ.د.ک در جنوب کردستان به راحتی مورد بازیچهی دست اردوغان برای اشغال کامل کوردستان قرارگرفته است. داووداغلو، نخستوزیر وقت ترکیه در سال ۲۰۱۳ صراحتا اعلام کرد که استانهای موصل، کرکوک و حتی سلیمانیه جزو مرزهای ادعایی میثاق ملی هستند درحالی که حزب پ.د.ک به راحتی به آن بازی تن داده. اگر امروز روژاوای کوردستان و شنگال و مناطق حفاظتی میدیا مورد تجاوز نظامی ترکیهی فاشیست قرار میگیرند، در راستای نقشههای مشترک اردوغان و بارزانی است. حزب پ.د.ک بخوبی متوجه عواقب خطرناک نوعثمانیگری برای ملت کورد هست اما فقط به منافع خود و ماندن بر مسند قدرت فکر میکند. نوعثمانیگری میتواند برای اروپا هم خطرساز گردد به همین دلیل در جریان افزایش دو سال اخیر تنشها میان ترکیه و یونان، از یونان قاطعانه پشتیبانی کردند درحالی که خود آنها به اردوغان علیه کوردها کمک بیشائبه مینمایند.
هر چند تفاهمنامهی میثاق ملی اصلا به کوردها توجه نکرده، اما حداقل مرزهای ترکیهی امروزی را همانزمان مشخص کرده و مرزهای سوریه و عراق هم دارای وجههی حقوقی بینالمللی هستند و امروز ترکیه حق اشغال آنها را ندارد. با این وجود آمریکا برای اردوغان چراغ سبز روشن میکند که با کمک اروپاییها خاصه آلمان به مناطق کوردها حمله کند. اردوغان فاشیست به تغییر دموگرافی از عفرین تا سریکانی دست زده و خیال دارد در موصل و کرکوک هم همان کار را انجام دهد اما جامعهی جهانی سکوت کردهاند. خود دولت بعث سوریه در سال ۱۹۹۸ در جریان توطئه علیه رهبر آپو، «پیمان آدانا» را امضا کردند و سوریه به ترکیه اجازه داد که به بهانهی حضور حزب کارگران کوردستان در خاک خود، تا عمق پنج کیلومتری، ارتش خود را وارد سوریه سازد که امروز به عینه نتایج آن تفاهم خفتبار را میبینیم. جدیدا اردوغان به قیمت نابودی روژاوا، درحالی که میبیند بخاطر مقاومتهای گریلا و مبارزان روژاوا نمیتواند به هوسهای نوعثمانیگری برسد، ممکن است بر ضد خودمدیریتی دمکراتیک روژاوا دست به توافقاتی دوجانبه ولی توطئهگرانه بزند. در آیندهی نزدیک نتایج این توافقات پنهانی هویدا خواهد شد.
در ترکیهی امروز دولت فاشیست از سینما و تلویزیون گرفته تا تمامی رسانهها و نهادهای آموزشی درصدد است موج ملیپرستی و فاشیسم را در وجود تک تک شهروندان خود تقویت نماید و به طرز جنونآمیزی جامعهی ترکیه را علیه ملتها خاصتا ملت کورد بشوراند و به نسلکشی شدید ادامه دهد. در سال ۲۰۱۵ یکی از آن فیلمها فیلمی است که گویا اردوغان در آن صحبت میکند و پشت سر او پرچمهای ترکیه بر روی قلعههای تاریخی شهرهای هولیر و کرکوک برافراشته شده تا بصورت نمادین یا رسمی اعلام کنند که شمال عراق و همانا جنوب کوردستان بخشی از خاک ترکیه است و حزب پ.د.ک هم امروز به حضور نظامی ترکیه در آن مناطق آشکارا اجازه داده. حتی در پاییز سال جاری «دولت باغچللی»، متحد اردوغان نقشهای را به اردوغان هدیه داد که از قبرس و یونان گرفته تا آذربایجان، ایران، عراق، و تا ترکمنستان و چین مرزهای ترکیهی بزرگ را ترسیم کرده بودند.
به هر تقدیر، خطر ترکیه تا وقتی که سیاست نسلکشی علیه کوردها را در اولویت برنامههای قرن خود قرار داده، همچنان خلق کورد را تهدید میکند و مسلما اگر نیروی گریلا و مبارزان روژاوای کوردستان فداکارانه و با فداییگری مبارزه نمیکردند، مسلما اردوغان خیلیوقت پیش به آمال خود مبنی بر اشغال شمال سوریه و عراق یعنی روژاوا و جنوب کوردستان بطور کامل دست یازیده بود. حال که اردوغان در مناطق زاب، متینا و آواشین رشته کوه زاگرس دچار شکست مفتضحانه با آن ارتش تا دندان مسلح شده، در صدد انجام توطئههای مضاعف دیگری هم هست و حتی حاضر است با دشمنان خود علیه خلق کورد به معامله بپردازد. در این میان، و در هر صورت، حزب پ.د.ک در جنوب کوردستان بازیچهی دست او است و همه روزه زیانهایی به خلقمان میرساند اما نشانههای غرقشدن کشتی پ.د.ک با سرنشینان ارتش ترک آن، از هماکنون هویداست و همزمان روی خواهد داد. تا وقتی که مقاومت امروزی گریلا به همین منوال و قاطعانه ادامه یابد و رهبر آپو در زندان تکنفرهی امرالی به مقاومت بینظیر خود ادامه دهند که قاطعانه و مصرانه ادامهدارد، مسلما اردوغان نیست خواهد شد و حزب پ.د.ک نیز ناچار به دستبرداشتن از خصومت با خلق کورد خواهد بود. دیگر دوران ترک تازی اردوغان و بارزانی و دوران جنگ شیمیایی و نسلکشی علیه خلقکورد به پایان رسیده و طرحهایی مندرس چون «میثاق ملی» اعتبار نخواهند داشت زیرا خاورمیانه و کوردستان در شرف بزرگ ترین تحول هستند.