پیمان ویان
نظام مدرنیته‌ی سرمایه‌داری امروزه با ذهنیت ملی‌گرایانه و دیکتاتور مابانه‌ی خود، تمامی حوزه‌های زندگی جامعه‌ی بشری، زنان و اکولوژی را به درون بحرانی عمیق کشانیده است. بدون شک خاورمیانه در مرکز این بحران‌ها قرار گرفته و قربانیان این سیستم، خلق‌هایی هستند که طی سالیان متمادی با فرهنگی غنی در جغرافیایی ثروتمند به سر می‌برند. جغرافیایی که سرشار از منابع غنی زیرزمینی و روزمینی است، اما ساکنان آن از این نعمت بی‌بهره بوده و در فقر به سر می‌برند.
خلق‌های منطقه از قربانیان اصلی ذهنیت سرمایه‌داری هستند، که در میان آنها، زنان بیشترین آسیب را متحمل گشته‌اند. تفاوت چندانی ندارد که زنان متعلق به چه ملیتی هستند، زیرا این ذهنیت سایەی خود را در سراسر جهان گسترانیده و تمام زنان جهان، قربانی این سیستم هستند، افکار و ایده‌های زنان و جسم آنها نیز به استثمار این سیستم درآمده و همە روزه زیر یوغ ذهنیت مردسالار و سرمایەداری قتل‌عام می‌شوند، به همین سبب زنان بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند.
با ارزیابی جنگ جهانی سوم درمی‌یابیم، که دو ذهنیت مدرینتەی سرمایەداری و مدرینتەی دموکراتیک در یک رقابت معین قرار گرفتە‌اند و با گذشت زمان، پیامدهای این ذهنیت‌ها آشکارتر می‌شود. نظام مدرنیتەی سرمایەداری دارای ذهنیتی است که از هر جهت بر اشغالگری اصرار دارد و جامعه و اراده‌ی مردم را از بین می‌برد و با توسل به نیروهای تحت حاکمیت خود، هر گونه قتل‌عام فیزیکی، فرهنگی یا فکری را انجام می‌دهد. درواقع ذهنیت سرمایەداری که خود بویی از انسانیت نبرده زیر لوای حقوق بشر بر خلق‌های منطقه ستم روا داشته و این جغرافیای غنی را به استثمار خویش درآورده است.
در مقابل این ذهنیت، ذهنیت دیگری وجود دارد که بر خط مقاومت مردمی و بر پارادایم اکولوژیکی و آزادی زنان و ملت دموکراتیک تاکید دارد و از هر جهت می‌کوشد تا از مردم و زنان حمایت کرده تا به الگوی اراده، برای همه‌ی اقشار جامعه تبدیل شود.
در خاورمیانه، ضمن اینکه خلق کورد نقش پیشاهنگی این خط فکری را دارند، خطراتی بسیار جدی نیز آنها را تهدید می‌کند، به گونه‌ای که دشمنان خلق کورد به هر طریق ممکن درصدد نسل‌کشی آنها هستند. امروزه خلق کورد با تکیه بر پارادایم ملت دموکراتیک، برای همه‌ی مردم و بەویژه زنان جهان به نقطه‌ی امیدی تبدیل شده است.
ملت کورد هر روز و در هر شرایطی برای خط فکری خود مبارزه کرده و بهای آن را می‌پردازد، بدیهی است که زنان کورد پیشاهنگ این مبارزه هستند، سیستم سرمایه‌داری که شاهد مقاومت بی‌مانند ملت کورد بوده، آنها را به‌عنوان تهدیدی جدی برای خود می‌بیند، طی سالیان متمادی با پیشاهنگی رهبر آپو و با ایده‌ها و فلسفه‌ای که توسعه داده است، خلق کورد وجود خود را اثبات کردند و همه‌ی نیروها ناچار به پذیرش نیروی کورد در منطقه شدند، اما برای از بین بردن این نیرو، استعمارگران به هر شکل ممکن به آنها حمله می‌کنند.
امروزه مبارزه‌ی زنان کورد نیرومندتر شده و زنان بیشتری در تلاش هستند تا در برابر فاشیسم، اشغالگری و خیانت داخلی ایستادگی و مبارزه نمایند. زیرا زنان اکنون بهتر از هر زمان دیگری می‌دانند که تنها همبستگی و اتحاد می‌تواند به فاشیزم و اشغال و خیانت پایان دهد.
در حال حاضر زنان بیشترین تلاش را برای دستیابی به آزادی خود انجام می‌دهند و به هر طریق ممکن برای آن مبارزه می‌کنند، سالهاست که در این راستا با پیشاهنگی گریلاهای زن، بەویژه در ماه‌ها و سال‌های اخیر در کوهستان‌ها مبارزه و مقاومتی بی‌همتا را خلق کردە و در میدان‌ها علیه ذهنیت مردسالار جنگیدەاند. مبارزات و موفقیت زنان کورد در هر چهار بخش کوردستان به هم مرتبط است. چنانچه طی سال‌های اخیر شاهد برنامەهایی از طرف زنان چه در چهار بخش کوردستان و چه در خارج از آن بودەایم از آن جمله کنفراس، فستیوال ، گروه هنری، ایجاد پلاتفرم‌های متعدد در زمینەی مبارزه با اشغالگری و مبارزه جهت احقاق حقوق زنان.
با توجه به این فعالیت‌ها می‌توان گفت؛ زنان کورد در زمینەی پایەریزی وحدت ملی و وحدت زنان بیشترین فعالیت‌ها را داشتەاند.
اخیراً کنفرانسی در اروپا با حضور زنان کورد از هر چهار بخش کوردستان برگزار شد، که در آن جامعەی زنان آزاد شرق کوردستان کژار نقش پررنگی داشت. این تشکل زنان با مبدا قرار دادن مبارزه علیه اشغالگری، ذهنیت دین‌گرا و سرکوبگر سیستمهای حاکم بر منطقه فعالیت نموده و درصدد تقویت و اشاعەی این تفکر می‌باشد و از زنان درخواست نموده تا در برابر اشغالگری مقاومت کرده و بدینصورت از خود و جامعەی خود دفاع نمایند.
تاثیرعضویت کژار در پلاتفرم دموکراتیک فراملیتی زنان
استراتژی اساسی ما به‌عنوان جامعەی زنان آزاد شرق کوردستان کژار، توسعه‌ی فعالیت‌های زنان کورد در شرق کوردستان و همچنین ایجاد روحیه‌ی ملی در هر چهار بخش کوردستان است. همچنین درصدد ایجاد اتحاد و تشکیل جبهەی مبارزات مشترک با زنانی از ملیت‌های مختلف می‌باشیم که در جغرافیای ایران زندگی می‌کنند. در این راستا بر گسترش فعالیت‌هایمان نیز تاکید می‌ورزیم.
در طول تاریخ ایران، به ویژه در قرن اخیر، تمامی زنانی که در جغرافیای ایران زندگی می‌کنند مبارزات بسیار گسترده‌ای انجام داده‌اند و در این راه قربانی و بهای بسیاری نیز دادەاند. علی‌رغم همه‌ی این مقاومت و رشادت‌ها، زنان بعد از انقلاب‌ها بدون هیچ سهمی رها شده و از کوچکترین حقوق خود بی‌نصیب ماندەاند. با اینکه زنان در خط مقدم و در خیابان‌ها علیه نیروهای استعمارگر می‌جنگیدند، باردیگر قربانی ذهنیت ناسیونالیستی، مذهب گرا و جنسیت‌گرای رژیم توتالیتر ایران شدند.
مبارزات زنان علیه حکومت شوونیستی ایران که سبب حذف زنان از همه‌ی عرصه‌های اجتماعی و سیاسی شده همچنان ادامه دارد. اما به دلیل یکپارچه نبودن و عدم سازماندهی قوی زنان، جهت شناخت حقیقت و موجودیت خود، نتیجه‌ی لازم حاصل نشده است. به این معنا که سازمانی وجود نداشت که بتواند نماینده‌ی افکار و ایده‌های زنان باشد و آلترناتیوهای موجود بسیار ضعیف بودند. بنابراین رمز موفقیت زنان در شرق کوردستان و سایر خلق‌های ساکن در ایران این است که آنها آلترناتیوی برای حل مسائل زنان ایجاد کرده که دامنه‌ی فعالیت‌هایش گسترده بوده و تمامی زنان را بدون هیچ مرزبندی‌ای در بر می‌گیرد. جامعه‌ی زنان آزاد شرق کوردستان – کژار در همین راستا در سطح گسترده‌ای فعالیت دارد، تا سازماندهی و همزیستی زنان را زیر یک چتر تقویت کند، زیرا در صورت عدم سازماندهی و مبارزه‌ی صحیح باز هم مبارزات زنان با شکست مواجه می‌شود.
بر این اساس در 8 مارس سال گذشته، کژار تلاش کرد تا با همه‌ی زنان از ملیت‌های مختلف در ایران و همچنین زنان در افغانستان، یک سری فعالیت‌های مشترک و همفکری براه انداخت که مورد استقبال گسترده‌ای قرار گرفت. زیرا زنان دیگر می‌دانند که زن کورد دارای آلترناتیو و پتانسیلی موثر هستند و از طریق مبارزات و بهایی که در این سالها پرداختەاند توانسته‌اند حقایق را پیش چشم جهانیان نمایان سازند. این فراخوان با شعار “ابتکار عمل” به این معنا که زمان عمل کردن فرا رسیده شروع به فعالیت کرد. زنان آزادیخواه، با درک شرایط حساس کنونی جامعه‌ی ایران، زنان و جوانان و همچنین پاسخگوئی به نیاز واقعی جامعه، ضرورت دانستند تا در روز جهانی مبارزه‌ی زنان، دست همکاری به سوی همه‌ی نیروهای آزادیخواه و فمینیست‌های مبارز علیه سیاست‌های اشغالگرانه‌ی رژیم ایران دراز کرده و فراخوان اتحاد عملِ مبتنی بر اصول مشترک را اعلام نمودند. طی این فعالیت‌ها خواستار برداشتن گام‌های عملی جهت تشکیل یک جبهه‌ی متحد زنان آزادیخواه شدند.
بدین ترتیب پلاتفرم دموکراتیک فراملیتی زنان تأسیس شد، تا به سبب آن مطالبات زنان نه فقط در شعار بلکه در عمل نیز به نتیجه برسد. این پلاتفرم با مخاطب قرار دادن خلق‌های تحت ستم ایران دعوت به مبارزه علیه سرنگونی حکومت ایران و افشای ذهنیت مرکزگرای آن نمودە است.
اما با وجود پیشرفت‌ها، تنگناهایی نیز در خط مبارزاتی زنان وجود داشته، در حال حاضر انجمن‌ها و سازمانهای زیادی در بستر اروپا وجود دارد که بر اساس حمایت از حقوق زنان و جامعه در ایران فعالیت می‌کنند، اما در بیشتر آنها ذهنیت مرکزگرا و شوونیستی حاکم است و چون سازماندهی منسجمی ندارند نمی‌توانند به آلترناتیو موفقی دست یابند، تا طی مبارزاتشان، همەی ملت‌های تحت ستم را نیز با خود همراه سازند.
به همین دلیل در این پلاتفرم سعی‌مان بر این بود که زنان دیگر ملت‌های حاضر در ایران چون ملت عرب، بلوچ، کورد، آذری، گیلکی، فارس و همچنین اقلیت‌های دینی مختلف که در حال حاضر در ایران تحت ستم قرار گرفته و همچنین زنان افغانستان را نیز در این زمینه مشارکت دهیم.
زنان ایران طی گذشت زمان و با افزایش سطح آگاهی بە این حقیقت دست یافتەاند، که تا وقتی وحدت و همبستگی زنان شکل نگیرد، نمی‌توانند سیستم آلترناتیو خود را در سطح جامعه توسعه دهند. آنها با کسب این تجربه درصدد مبارزه و اثبات وجود خویش هستند.
وضعیت کنونی افغانستان و ارتباط آن با سیستم جمهوری اسلامی
وضعیت کنونی در افغانستان نشان می‌دهد که نە تنها زنان بلکه همەی اقشار جامعەی افغانستان نمی‌توانند بدون داشتن نیروی خوددفاعی و سازماندهی شده در برابر ذهنیت ملی‌گرا و دین‌گرای شبەنظامیان طالبان مقاومت کنند. زنان افغان سالهاست در حال مبارزه هستند و برای دستیابی به مطالبات خود قربانی‌های زیادی داده‌اند. به همین سبب اگر زنان سازماندهی نشوند و نیروی دفاعی آنها قوی نباشد، نمی‌توانند در برابر هیچ‌گونه تهدیدی ایستادگی نمایند.
در حقیقت در افغانستان به خوبی نمایان شد که نیروهای سرمایه‌داری و به‌ویژه ایالات متحده‌ی آمریکا دشمن اصلی زنان هستند. اگرچه تحت پوشش دفاع از حقوق زنان و با عناوین تقلبی دمکراسی به خاورمیانه آمده است، اما در واقع زنان را تسلیم نیروهای قاتل و تاریک‌پرست طالبان کرد. در واقع وضعیت کنونی زنان افغانستان تهدیدی برای همه زنان جهان است، زیرا آنها می‌خواهند دنیایی تاریک برای زنان ایجاد کنند، این نیروهای استعمارگر می‌خواهند تمامی دستاوردهای چندین ساله‌ی زنان را از آنان بگیرند و همچنین از زنان به عنوان برده، برای پیشبرد ذهنیت بنیادگرای خود استفاده کنند.
همانطور که قدرتهای جهانی یا دولت – ملت‌ها درصدد بودند تا ذهنیت جنسیت‌گرا و فاشیستی خود را در روژآوا توسط نیروی داعش بر زنان تحمیل کرده و اراده‌ی آنها را به قتل برسانند. از آن پس نیز کل جامعه را از این راه به نابودی بکشانند. اما از آنجا که در روژآوای کوردستان یک نیروی سازمان یافته و خوددفاعی وجود داشت، به اهداف شوم خود نرسیدند. نیروی منجی جامعەی روژآوا زنان کورد بودند، که با همەی توان خود در مقابل نیروی‌های تاریک‌پرست داعش ایستادند و اجازه ندادند که آنها به هدفشان برسند.
به همین سبب اکنون زنان کورد به آلترناتیوی اصلی برای زنان جهان تبدیل شدەاند. ابرقدرتها ذهنیتی را که در روژآوا شکست خورد اکنون به افغانستان آورده‌اند و بار دیگر ثابت شد که اشغالگری ضربه‌ی نخستین خود را به زنان وارد می‌کند تا با درهم شکستن زن زمینەی سقوط جامعه را نیز فراهم کند. به همین دلیل است که طالبان بیشتر به زنان حمله می‌کنند و دنیایی تاریک را برای زنان ایجاد کردەاند.
این ذهنیت همانی است که در ایران، ترکیه و سایر کشورها وجود دارد، حتی در راهکارهایشان نیز تفاوت چندانی وجود ندارد. وضعیت زنان افغانستان اساساً یک روند نسل‌کشی جدید است که به‌طور کلی بر زنان خاورمیانه و حتی جهان نیز تأثیر می‌گذارد. با این وجود، مبارزه‌ی زنان افغان ادامه دارد و بسیاری از آنها در قلب افغانستان علیه طالبان می‌جنگند. زنان در افغانستان سعی دارند، از زنان کورد که در روژآوا با داعش جنگیدند، الگو بگیرند و از تجربیات سازمانی آنان استفاده کرده و نیروهای دفاعی خود را تشکیل دهند، ما هم به عنوان یک سازمان آزادیخواه زنان تلاش می‌کنیم از مبارزه‌ی زنان افغان دفاع نماییم.
همانطور که قبلاً نیز اشاره کردیم، نمی‌توانیم آینده‌ی زنان جهان، خصوصاً زنانی که در جغرافیای کنونی ایران زندگی می‌کنند را از زنان افغانستان متمایز بدانیم، زیرا این دو ذهنیت یعنی طالبان و جمهوری اسلامی، هر دو بر جامعەی افغان و ایران حاکم شدەاند، وقتی به شعارهای رژیم ایران و طالبان توجه می‌کنیم، می‌بینیم که محتوای یکسانی دارند.
طالبان کاملا از سیاست‌های ایران در ادارەی امور تبعیت می‌کنند، بەعنوان مثال در اوایل تشکیل حکومت اشغالگر ایران با رهبری روح‌الله خمینی خطاب به زنان گفته بود؛ که از حقوق زنان دفاع خواهیم کرد. اما در چارچوب شریعت اسلام، در واقع این حکومت ننگین و ضد زن تحت لوای دین و شریعت اسلامی عامدانه و ریاکارانه رفتەرفتە زنان را از عرصەی سیاسی و اجتماعی دور کرده و نقش آنها را در چارچوب خانه و بە فرزندآوری و کارهای ریز و درشت منزلش تقلیل داد تا در وهلەی اول زیر حاکمیت همسرش و سپس حاکمیت خویش که هر دو برگرفته از ذهنیت مردسالاری شکل گرفته‌اند به خدمت بگیرد. عین این سیاست نیز امروزه در افغانستان و در حکومت نامشروع طالبان حاکم است. از این‌رو بسیاری از زنان که در حال حاضر در ایران زندگی می‌کنند، حمایت خود را از زنان افغانستان اعلام کردند. زیرا از این که آنها نیز با همین ذهنیت روبرو هستند آگاهند. در واقع همانطور که رهبر آپو نیز می‌گوید: “زنان اولین ملتی هستند که با اشغال روبرو شدند” زیرا در تاریخ جنسیت‌گرایی و اقتدارگرایی، زنان اولین هدف برای نابودی بودند.
هرچند امروزه مدل اشغالگری به ظاهر تغییراتی کرده است، اما هنوز هم به مانند هزاران سال قبل نابودی زنان در راس هدف‌های قدرتهای جهانی قرار دارد.
برنامه و پروژەی جامعەی زنان آزاد شرق کوردستان کژار در حمایت از تمامی زنان
ما به عنوان جامعه‌ی زنان آزاد شرق کوردستان، دارای پروژه و برنامه‌های مختص به خود هستیم و درصدد نیرومندتر و همه گیرتر کردن آن می‌باشیم. شاید تاکنون در مراحلی نتوانسته باشیم این پروژه‌ها را در ابعاد گسترده عملی سازیم، اما در تلاش هستیم تا به هر طریق ممکن انتظارات زنان دیگر را از زنان کورد و بەویژه تشکل کژار، برآورده و عملی سازیم.
در همین راستا کژار پروژه و کارزاری را با شعار ” در نفی قتل عام و اعدام زنان، زمان دفاع از زندگی و زن آزاد است” ایجاد کرده است، که نشان از وجود قتل‌عام و اعدام است و از سوی دیگر نشان از مبارزه، علیه این ذهنیت و رسیدن به حیاتی آزاد است.
به همین سبب لازم است که ما زنان به ایفای نقش خود برای دفاع از زندگی آزاد بپردازیم. دفاع از زندگی آزاد به معنای سازماندهی و آموزش زنان و همینطور تشکیل نیروی دفاعی و نیرومندتر کردن آن است. پس با ایفای نقش خود به بهترین نحو ما قادر خواهیم بود که در برابر هر نوع قتل‌عام ایستادگی کرده و مبارزه نماییم.
کژار نیز در این راستا بیشتر در تلاش است تا با تکیه بر آرمان‌های آزادیخواهی که از ایدئولوژی رهایی زن سرچشمه گرفته پیروی کرده و با سیستم خوددفاعی توانست در مقابل ذهنیت فاشیستی و توتالیتر سیستمهای ضد زن و ضد انسانی مبارزه نماید و شهدای زیادی را در این عرصه، تقدیم راه آزادی زن و جامعه کند، بر همین اساس نیز، پروژه‌های خود را ادامه داده و عملی می‌سازد تا به اهداف خود که ایجاد مدرنیتەی دموکراتیک است، دست یابد. بر همین اساس است که زنان آذری، بلوچ، عرب و … از کمپین‌های کژار حمایت می‌کنند و آن را آلترناتیوی برای آیندەی جامعەی دموکراتیک می‌دانند. کژار نیز درصدد آن است که بیش از پیش خود را تقویت نموده و از تشکل‌ها و نیروی زنان حمایت کرده و آنها را تشویق به سازماندهی و ایجاد سیستم خود دفاعی کند، تا دربرابر دشمن مشترک زنان و جامعه که ذهنیت مردسالاری است مبارزه نماید.