– ئامەد شاهۆ
لەناو قەبری تاریك سەر هەڵدەدات، بە ناو چاڵەڕەشەكانی كوردستانی چیمەنتۆكراودا چەكەرە دەكێشێت، لەمەیدانی (ئارانا)ی رازاوە هەڵدێت و لەمەیدانی مینی چێنراودا خۆی رزگار دەكات، خۆی دەگەیەنێتە لانكەی تێكۆشان و لەناویدا پەروەردە دەبینێت، لەناو گڕكانی چاخەكانی مێژوو گەورە دەبێت، لەپەرستگەی فێڵبازان گەورە دەبێت تا كۆیلەی نەبێت، بۆیە لەبازاڕی كڕین و فرۆشتنی مرۆڤەكان هەڵدێت، لەكۆشكی كۆیلەداری قۆتاری دەبێت و لەخەونی سامناك رادەپەڕێت، خەڵوەتی رچیوی ناو كۆلانەكان بە پەنجە نەرم و نیانەكانی دەڕوشێنێت، سەمای مەرگ لەپارزەمینی سەماكەران بەردەدات، سووڕانەوەی چركەژمێرەكانی داسەپاو لەناو سینەی دیوارەكان هەڵدەكۆڵێت، بۆیە لەبنەڕەتی مێژووی شاراوەدا دەدرەوشێتەوە.
هەورەتریشقەی(15)ی شوبات ویژدانە بەستەڵكراوەكەی دەتڵیشێنێت، گڵۆڵەگڕەكەی ناو دڵی گەشاوە دەكات، خەم و پەژارەی سەر سینگی تووشی هەڵاوسان دەكات، گرمەی گولـلە دارینەكان زامداری دەكەن، دەشتی دڵی ئاوێتەی گۆمی خوێن دەكەن، هانای ئازادی لەناو گەردەلولی ستەمدا دەخنكێنن، هاواری وێژەوانە دووزمانەكان بوركانی ئاگرینی ناو دڵی هەڵدەقوڵێنن، كڵپەی خەم لەناوجەرگەی دڵیدا هەڵدەگرسێنن، كانی فرمێسك لەناو چاوانیدا هەڵدەقوڵێنن وچاوانی بە شینی وڵات نەخش دەكەن، دەریای خەم و پەژارە لەسەر سینگی هەڵدەكۆڵن، لەناو دەستیدا چەكی تۆڵەسەندنەوە دەچێنن و لەناو مێشكیدا بیری شۆڕش هەڵدەكۆڵن، شۆڕشی زهنی و ویژدانی لەجەستەیدا بەرپا دەكەن، لەخەونی مەڵبەندی بێ‌بەران رایدەچڵەكێنن.
نەڕەی كرمی خوێنمژ دەیهەژێنێت، بەهەژاندنی هەستەكانی میوەی گومان لەسەر سفرەی ژیانی زیاد دەبێت، لەناو ژیانی تەلی دڕكاویدا مات و سەرلێشێواوی دەكەن، پێچەوانەی خواستی دوژمن لەگەڵاڕێزانی پاییزیدا خەمەكانی هەڵدەوەرێنن، لەزستانی بەفراویدا روخسارە جوانەكەی زەردو سپی دەكەن، لەبەهاری سەرسەوزدا خونچەی ناو دڵی دەمكراوە دەكەن، لەهاوێنی گەرم و سوتێنەردا لەقرچاندنی تیشكە بریقەدارەكان دەیپارێزن، بەرەو كاروانی زوڵم لێكراو و چەوسێنەرەكان راوی دەنێن، بەرەو مەڵبەندی (كاوەی ئاسنگەر و زەردەشت)ەكان و بەرەو نیشتمانی دایك هانی دەدەن، بەرەو كانی ژیان سەراوژێری دەكەن. ئیدی دوژمن بەرگەی شەوقی گەشاوەی ئەستێرەیەكی درەوشاوەو خشەخشی گەڵاڕێزانی لێهاتوویی و ئەوینەكەی ناگرن، بەرگەی زەردەخەنەی بەهاری گەنجێتی و رەسەنی ناگرن.
ئەستێرەیەك لەگەرمایی خۆری ساختە و ئەستێرەیەك لەئاسمانێكی تەماویی هەڵدەوەرێت. بەدواداچوون بەدوای خۆر (هەتاوی ئیقبال) دەستپێدەكات و لەسەرجەم كون و قوژبنەكانی مێژووی شاراوە پەیدۆزی دەكات، بەدوای ناوی بێناوكراوەكان وەیلان دەبێت، ئەرشیفی ناودارە گومناوەكان هەڵدەداتەوە، ناودارێكی درەوشاوەی مێژووی نەنووسراو هەڵدەبژێرێت، ناوی لێنراوی قەبری تاریك ناخوازێت، دەڵێت: “ئەمە ناوی خوازراوی خاوەن كۆشكەكانە، ناوی دەستەمۆكردنی هاوجۆرەكانی منە، ناوی گوڵبژێری خوداوەندە نێرینەكانە، ناوی لادان لەگەوهەری مرۆڤە چەوساوەكانە” بۆیە لێگەڕین بەدوای ناوێكی دیكەدا بە كەسایەتییەكی دیكەوە دەكاتە ئامانجی.
حەڤدە ساڵ ناوی (حسێن خزری) دەبێت، ناوی حەزلێكراوی باوك و دایك و خاوەن كۆشكەكان بەسەریدا دەچەسپێت، (17) ساڵ دەستەمۆی دەرگاوانی رژێم دەبێت، (17) ساڵ لەناو نەزانی و هەڵخڵەتاندن و زەینكوێریدا پەلەقاژێ دەكات، بە بێ‌ئاگایی و بێ‌بەشداری ئیرادەی چارەنووسی ژیانی دیاری دەكرێت، لەهەر چركەساتی ژیانیدا بەگوێدا دەدرێت كە پێویستە وەك (حەزرەتی حسێن)ەكەیان قارەمان بیت، ئەوەی بەسەریدا دەسەپێنن كە پێویستە پاڵەوانێك بێت جیا لەگەوهەری خۆی و نەتەوەكەی، دەتوانێت بژیێت بەس نە بۆ خۆی و نەتەوەكەی، قەفەسی دیلكراوی ژیانی پێ‌دەبەخشن، خەڵاتی وشە درۆیینە بەگوێچكەكانیدا هەڵدەواسن، هەرچەند هەوڵاو تەقالا دەدات هەڵبێت، بەڵام هێشتا لەراستی ژیان دوور دەبێت. نایەوێت ناوی لێنراوی ئەوان لەرۆمانی ژیانیدا بسڕێتەوە، بەڵام كلیلی كردنەوەی گرێكوێرەی ژیانی بەسڕینەوەی ناوەكەی پێویستە دەستپێبكات، یەكەمین شۆڕشی بەرامبەر تاپۆی دەستنیشان كراوەكانی سەرخۆی دەستپێدەكات. دەیەوێت (حسێن)ی كوردان بێت نەك (حسێن)ی فارس و عەرەبەكان، لەبەر ئەمەیە كوێخاكانی رژێم مافی رەوای ئەم گەلە رەوا نابینن و بە باتۆم و تۆخماخ رێگەی هەڵهاتن لەم داوە چێنراوە لەپێش كوردان دەگرن، (حسێن) قارەمانی (عەرەب و تورك و فارس)ەكانە، ئەمەش لەكوردستان بەئەفسانە كراوە تا كوو رۆڵەكانی كورد ئەوینداری ئەو ناوانە بن و بەو رەنگە داگیركەری لەكوردستان پەسەند بكەن، ئەو كات بیر لەوە دەكاتەوە ئەگەر هەر كەس قارەمانی دەوڵەتە بیانیەكان بێت، ئیدی چ بۆ گەلی كورد دەمێنێت، كوردستانی دەوڵەمەند و بەپیت و بەرەكەتی پێغەمبەران، فەیلەسوفان و تێكۆشەران چۆڵاو وێران دەبێت. لەلای خۆی دەڵێت: “من سەر لەنوێ لەدایك دەبم ناوی خۆم بۆ خۆم هەڵیدەبژێرم، ئەوەی كە هەم دەمەوێت وەها بم”، بەم شێوازە بڕیاری دیاری كردنی ناوی نوێ بۆ خۆی دەدات.
(حسێن) وەك خۆی (هێمن) دەبێت و دەیەوێت رووپەلەكانی ژیانی بە ئارامی بهەژێنێت، خشپەی پێكانی بەئارامی لەسەر رووپەلی سپیدا دابكوتێت، وشە پچڕاوەكانی ژیانی بەهێمنی لەسەر رووپەڵی سپیدا زنجیر بكات، لەشنەبای بەرەبەیانی تێكۆشانیدا بەهێمنی فلووتی ئازادای لێبدات و سەمای ئازادی بكات، لەلانكەی نووستنیدا بەئارامی شینی كوردستانەكەم بكات، لەناو كەشتی شۆڕشدا بە هێمنی سروودی ئازادی بخوێنێت، لەناو دەریای خوێناویدا بەهێمنی تۆڵەی لەشاماسییەكان بستێنێتەوە، لەپشت هەورەڕەشەكانی ئاسمان بەهێمنی تارمایی كۆشكە هەژارنشینەكان روناك بكاتەوە، بەهێمنی بڵێت: “ئەی دایك و باوكی خۆشەویستم من رۆڵەیەكی چەوساوەی كوردم لەم پێناوەدا لاوێكی خاوێن و بێگەردم”، دەیەوێت وەك (هێمن)، ئارام، خۆدانەر، لەسەرخۆ، هێدی، نەرم، ئۆقرەگرتوو، خاوێن و بێگەرد بێت، بەهێمنی ناوی بێناوەی خۆی هەڵبكۆڵێت، بەژنی گەنجێتی بە دەستەواژەكانی زەوت لێكراو بڕازێنێتەوە، تا لەناو خوانی شۆڕشگێرەكاندا درەوشاوە بێت. لەسەر ئەم بنەمایە، ئەم بەشەی لەهۆنراوە پڕبەنرخەكانی مامۆستا هێمن (كوردم ئەمن) دەكاتە كراسی بووكێنی و بەچەپەڵەڕێزان بەرەو رووی ژوانگەی ئەوینداران دەكەوێتە رێگا، لەدەرگای ئەوینداران بەهانای بەرزەوە دەڵێت:
“گەرچی تووشی رەنجەڕۆیی و حەسرەت و دەردم ئەمن
قەت لەدەس ئەم چەرخە سپڵە نابەزم، مەردم ئەمن
ئاشقی چاو و كەژال و گەردنی پڕ خال نیم
ئاشقی كێو و تەڵان و بەندەن و بەردم ئەمن
گەر لەبرسان و لەبەر بێ‌بەرگی ئیمڕۆ رەق هەڵبێم
نۆكەری بێگانە ناكەم تا لەسەر هەردم ئەمن
من لەزنجیر وتەناف و دارو بەند باكم نییە
لەت لەتم كەن، بمكوژن، هێشتا دەڵێم كوردم ئەمن”
بە گوتنی ئەم پارچە هۆنراوەیە لەكەسایەتی خۆیدا پردی كۆیلەتی هەڵدەوەشێنێت، هۆنراوەی (ئەمن كوردم) دەكاتە پردی گەیشتن بە كەشتی شۆڕش و چرای رووناك كەرەوەی ناو شەوی تاریك، هەستە ناسكەكانی راكێشی سفرەی شاعیرانی دەكات، مەڵبەندی بووژانەوەكەی كەشتی شۆڕش دەبێت، ئاوڕێك لەبانكی زانیارەكانی (مهاباد) دەداتەوە، لەكەشتی شۆڕشدا ناوی هەڵبەست بێژ (هێمن) لەناو كۆڕی زانایان لەخۆی دەنێت، دەیەوێت وەك (هێمن)ی نەمر، شاعیری نیشتمانەكەی بێت، حەز و ویست و ئاواتی ناو دڵەكان بێت، هێزو ورەو خرۆش و باوەڕو هیواو ئاواتی نیشتمانەكەی بێت، برینینێك لەزامەكانی نەتەوەكەی چاك بكاتەوە، بەكلیلی هۆنەری گرێیەك لەگرێكوێرەكانی نیشتمانەكەی بكاتەوە، بۆیە ئەوینداری هەڵبەستەكانی (هێمن) دەبێت، بە هۆنراوە دووخشتیەكانی (هێمن) سەمای شۆڕش دەكات، دەیەوێت بەهەستێكی وەك هەستی هێمن بژیێت، هۆنراوەی ئازادی بنووسێت و شەیدای وشە بەوشەی كوردایەتی بێت.
جل و بەرگی رابردووی دەگۆڕێت و جلی پیلانگێڕی و فێڵبازی دەدڕێنێت، جلی خۆشەویستی و ئەوینداری لەبەردەكات و لەناو جلی خۆشەویستی خۆی دەشۆرێت، جلی(هێمن)ی شاعیر دەپۆشێت. نازناوەكەی چی بەبەردا دەكات؟ ئەوەی كە هەستەكانی دڵی دەكوڵێنێت، دەیەوێت لەناخی هەڵبەست و پەخشان بكوڵێت تا عاشقی نیشتمان و ناسنامەكەی و وڵات بێت، بە هەستی شاعیرانە، ئەوینداری بۆ نیشتمان دەڕازێنێتەوە. لەبەشێكی كوردستان لەشاری (مهاباد) مامۆستا (هێمن)ی نەمر دەبێتە سمبوڵی تێكۆشانی، ئەوینداری هۆنراوەكانی كەسێكی دیكەش دەبێت، دەیەوێت بەهەست و رۆحی پاكی ئەم دوو شاعیرە نەمرە بژیێت و خۆراكی رۆحی ئەو بن، كەسێكی دیكەش (هەتاوی ئیقبال)ی ئەو دەبێت، دەیەوێت لەناو هزری ئەمانەدا خۆی بدۆزێتەوەو مێشكی ئازادی بەرەو (سلێمانی) باڵ دەگرێتەوە، رۆح و جەستەی (هێمن)، عاشقی شاعیری ناوداری ئەو شارە (بێكەس) دەبێت، لەرۆمانی ژیانیدا دەبێتە (هێمن و بێكەس)، بەكەشتی شیعر و پەخشان سروودی خۆشەویستی پێشكەشی (هەتاوی ئیقبال) دەكات.
دەیەوێت (بێكەس) بێت، وەك شاعیری نەمر (بێكەس)، هاوتای نەبێت و تاك و تەنیاو بێخەمخۆر بێت، بە رازاندنەوەی وشەی شاعیرانە سەر بڵند بێت، خوێنمژەكانی رۆمانی زنجیركراو بە كەسوكاری نێو كەشتی شۆڕش نابینێت، لەكەشتی شۆڕشدا دەیەوێت (بێكەس) بێت، ئەوینداران و لایەنگرانی مامۆستا (هێمن و بێكەس) یار و هەڤاڵی سەردەمی دەبن، وەك پەپوولە هۆزانڤانی دوو شاعیری ناودار دەبێت، دەبێتە پەپوولەیەكی عاشق لەدەوری سێ گۆشەی (هێمن و بێكەس و ئاپۆ) سەمای ئازادی دەگێڕێت، بە پیتە گەشاوەكانی شاعیرانە، كەسایەتی تازەپێگەیشتووی دەدرەوشێنێتەوە، لەلایەك (هێمن) و لەلایەك (بێكەس) دەبێت، لەلایەكی دیكەش شەیدای (ئۆجالان) دەبێت، بەڵام هیچكات لەناو كەشتی شۆڕشدا ستەم و زۆرداری پەسەند ناكات، بەهەبوونی زۆڵم و زۆرداری عۆقرەی نامێنێت. هیچكات هەستی (بێكەس)ی و تەنیایی ناكات، ئەستێرەكانی ئاسمان هاودەنگ و هاودەمی دەبن، هیچكات چۆكی لەبەرامبەر داگیركەر دانانوێنێت و دەیەوێت تۆڵەستێن بێت.
لەناو دەریای هزری (هێمن و بێكەس و ئۆجالان)دا دەتوێتەوە، دەبێتە دڵۆپێكی ئاو لەگەڵ (دەریای ئاو)دا تێكەڵ دەبێت، چركە ساتەكانی ژیانی بە بۆنی خۆشی دەستەواژەكانی ئەم بیرمەندە گەورانە دەڕازێنێتەوە، هۆنراوە بەخۆراكی رۆحی دەزانێت، بۆ ئارام كردنەوەی هەست و نەستەكانی بەكاری دەهێنێت، كاتێك بێ‌ئۆقرە دەبێت، پەنای بۆ هۆنراوەكانی (هێمن و بێكەس) و وتە بەنرخەكانی (ئۆجالان) دەبرد، تا رۆحی لێوان لێو لەشادی بێت، وشەبەوشەی دیوانی ئەمانی بە بەهێزكەری ئیرادەو باوەڕی دەزانی. هەر چەند لەفەلسەفەی ئەم مرۆڤە ناوەدارانە قووڵ دەبوویەوە لەفەلسەفەی (خۆت بناسە)ی (سۆقرات) نزیك دەبوویەوە، ئەمە هەستە كوڵاوەكانی ناو دڵی بوو، دەیویست بەجێگای (حسێن) یار و هاودەنگی (هێمن و بێكەس و ئۆجالان)ی نیشتمانەكەی بێت، (هێمن) ئارامی پێدەبەخشی، (بێكەس) لەناو دەریای خەمدا بەرەو تەنیایی راكێشی دەكرد، (ئۆجەلان) بەرەو نەوەی تۆڵەسەندنەوە هانی دەدا.
بەهاری ساڵی 1999 ئاڵانی (شەهیدان) مەڵبەندی ژیانەوەی هاوچەرخی دەبێت، لووتكەی شاخە سەربەرزەكانی (سیسێ، گەلیشم، بناری خەلیلان، هەرچینێ، شەهیدان) دەكاتە هێلانەی بووژاندنەوەی، زنجیرە چیاكانی (زاگرۆس) لەئامێزی گەرمیدا دەیگوشن، باوشی پیت و بە بەرەكەتی زنجیرە چیای (زاگرۆس) كە سێ‌گۆشەی چیای (كاركەر) لەباشوور، (چارچلا) لەباكوور و (شەهیدان) لەرۆژهەڵات لەئامێز دەگرێت، ئەوانیش پێشوازی لێ دەكەن. سێ گۆشەیەك بەسەر داگیركەراندا دابەش كراوە، سێ‌گۆشەی داگیركەری (توركیا و ئێران و ئێراق)ی لەسەر مۆڵدراوە، لەسێ‌گۆشەی ( چیای كاركەر ـ بێكەس دەبێتە سمبوڵی نموونەو بێ‌هاوتایی) و (لەچیای چارچلا ـ ئۆجالان دەبێتە رێبەر و ئیرادە پێدەر و سەرچاوەی تۆڵەسەندنەوەی)و ( لەچیای شەهیدان ـ هێمن سمبوڵی ئارامی و هێوەر كردنەوەی دەبێت).
بە رێ و رێبازی ژیانی كلیلی شكاندنی قوفلی یەخسیری ساز دەكات، تەلی دڕكداری نێوان ئەو سێ‌گۆشەیە دەپێچێتەوە، ئەم سێ‌گۆشەیە لەمێژوو تا بە ئەمڕۆ نشینگەی تێكۆشەران بووەو لەبواری سەربازییەوە پێگەیەكی گرنگی بۆ كەشتی شۆڕشگێڕان هەبووە، ئەویش دەكەوێتە ئامێزی سارد و رچاوی (دۆڵی غەداران) تا یەكێتی و یەكگرتنەوەی ئەو سێ‌گۆشەیە رێكبخاتەوە، دۆڵێك كە لەسەردەمی تێپەڕبوونی (ئەسكەندەری مەزن) بۆ رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران گەلێك سەربازی لەناو دەچن و ئەرتەشەكەی تێكدەشكێ، بەڵام بەدەیان هێزی خۆڕاگر و تێكۆشەر لەئامێزی خۆی پەروەردە كردووە، ئەویش وەك تێكۆشەرانی مێژوو، دەیەوێت لەگەڵ سەرماو سۆڵەو تووڕەیی ئەو ناوچەیە بگونجێت و ببێتە هاوڕێی (دۆڵێك) كە ناحەقی لەناوخۆیدا پەسەند ناكات.
زنجیرە چیای (زاگرۆس) لانكەی شارستانییە، پریسكی ژیان لێرەوە سەری هەڵداوە، بۆیە هەم مەیدانی بەخێوكردن و بەئامێز گرتنی مرۆڤە ئازادیخوازەكانەو هەم دەبێتە مەیدانی تێكشكانی داگیركەران، داگیركەران (تورك و عەرەب و فارس و تەنانەت گەلێك هێزە دەرەكیەكان) بەردەوام پەلاماری لانكەی شارستانییان داوە، بەڵام بەردەوام گەورەترین گورزی شكستیان خواردووە، دەیانەوێت لەكەسایەتی زنجیرە چیای (زاگرۆس)دا كلیلی (ئیقبال)ی گەلی كورد ژەنگاوی بكەن، ئەم مەیدانە بەهۆی سێ‌گۆشە بوونیەوە شەهیدێكی بێ‌ژمارەی پێشكەشی خاكەكەی كردووە، تەنانەت تاشەبەردێك نەماوە بەخوێنی شەهید نەڕازابێتەوە بۆیە گەورەترین ناودارانی لەسەر سینگی خۆی بەخێوكردووە، گەورەترین وانەو پەندوەرگرتنیان بەهێزە داگیركەر و خوێنمژەكان داوە. هێڵی (زاگرۆس) لەمێژووی هاوچەرخدا لانكەی گەریلا تێكۆشەرەكان دەبێت. لەو هێڵەدا گەلێك گەریلا بەخوێنی گەشاوەیان روخساری (زاگرۆس) سووراوی دەكەن، لەناو دڵی شەهیداندا، بەتەرمی نەمریان گۆڕستانی (ئەستێرەكان) ساز دەكەن، ئامێزی گەرمی (شەهیدان) تەرمی تێكۆشەرەكان لەناو سینگی خۆی رادەگرێت.
پاش گەلەكۆمەی (15)ی شوبات، كۆماری ئیسلامی ئێران رەحمێك بە تەرمی گیان بەخت كراوەكان ناكات بە شۆفڵ گۆڕستانی ئەستێرەكان دەشێوێنێت و ئامێزی گەرمی (شەهیدان) سارد و رچاوە دەكات، تەرمی عاشقی (شەهیدان) لەئەویندارەكەی دادەبڕێنێت، پەلاماری ئێسك و بروسكی تەرمە بێ‌رۆحەكان دەدات، تا بەم رەنگە زەخت و گۆشار لەسەر گەریلا تێكۆشەرەكان دروست بكات و ئامێزی گەرمی (شەهیدان) چۆڵ بكەن، بەڵام بەسەدان ئەستێرەی تازە درەوشاوەی رۆژهەڵاتی كوردستان بەرەو ئامێزی گەرم و گۆڕی ئەو هەرێمە پەنا دەبەن، رۆح بەجەستەی ئیسك و پروسكەكان دەبەخشن. (هێمن) یەكێك لەو ئەستێرە تازە درەوشانەیە، ئامێزی گەرم و گوڕی (شەهیدان) دەگوشێت و دڕندەیی و بێ‌ویژدانی و بێ‌رەوشتی هێزەكانی رژێمی پێ هەرس ناكرێت.
(هێمن) ئامێزی (شەهیدان) دەگوشێت، چونكە شەهید لەناو گەلدا لەبواری جوگرافی و ئایینەوە واتایەكی تایبەتی خۆی هەیە، لەبواری جوگرافییەوە داوێنی شین و سەرسەوزە، ناوچەیەكی سەر سنوورە كە ئێستا لەلایەن توركیاوە لەهەرێمەكانی (گەڤەر و شەمزینان) هێڵی سەربازی تێدا بەجێ كراوە. لەبوارێكی دیكەوە هێڵی بازرگانی گەلەو كارو كاسبی قاچاخچێتی لەسەر دەكرێت و بژێوی ژیانی هەژاران دابین دەكات. لەبواری ئایینیشەوە دەبێتە پەرستگەی مرۆڤەكان. (هێمن) پەنا دەباتە جێگایەك كە هەڵقوڵاوی ئەفسانەكانە، دەیەوێت ئەفسانە راستیەكان جێگەی ئەفسانە خەیاڵی و درۆینەكان بگرێتەوە، فەلسەفەی راستی رێبازی ژیانی مرۆڤە ناودارەكان، بە ئاقاری راستینەی خۆیدا بگوازێتەوە، لەژێر ناوی ئایین و داب ونەریت، رێبازی پیرۆز و گرنگی مرۆڤەكان بە ئاقارێكی دیكە رانەگوێزرێتەوە، بۆیە دەیەوێت قەڵای خۆڕاگری و تێكۆشان بەر نەدرێت و ئاڵای خۆڕاگری و تێكۆشان و قارەمانی بەردەوام شەكاوە بێت.
ئەمەش حەقیقەتێكە كە داگیركەر چەندێك رۆڵەكانی كورد لەناو بات، بەسەدان رۆڵەی دیكە جێگای دەگرنەوە، كردەوە دڕندانەكانی داگیركەران هەرچەند پێكەنینی گوڵێك ببڕن، گولێكی دیكە بەزەردەخەنەوە جێی دەگرێتەوە، لەراستیدا كێ سەردانی گەریلاكان لەم چیایەدا بكات، ناوی لە بانكی زانیاریەكانی شۆڕش دەنووسرێت، ئەمەش بەهۆی ئەوەی كە لە چیای (شەهیدان) گەلێك تێكۆشەر گیانیان بەخت كردووە، لەسەر ئەم بنەمایە ناوی (شەهیدان)ی لەسەر دانراوە، بۆیە ئەویش كەشتی شۆڕشی لەقەراخی (شەهیدان) رادەگرێت، تا بەم رەنگە ئازار و ئێشی نەتەوەكەی هەست پێبكات و مێژووی شاراوەی نەتەوەكەی بۆ هەڵبدرێتەوەو بەردەوام ئاڵای (شەهیدان) شەكاوە بهێڵێت.
لەبەهاری 1999دا سەرسەوزیەكانی (شەهیدان) بەئامێز دەگرێت، هاوكات لەگەڵا غونچەی گۆل و گۆلزاری كەژو كێوەكان دەكرێتەوە، بزەی پێكەنینی گوڵ لەخۆی دەنوێنێت، كاتێك ئامێزی بەرەو رووی (هەتاوی ئیقبال) دەگرێتەوە زانیاری ئەوتۆی لەسەر ژیان و ئەندێشەو فەلسەفەی (هەتاوی ئیقبال) نییە، تەنانەت واتاو ناوەڕۆكی دەستەواژەی “ئەندێشەو رامان” نازانێت، تەنیا ئەو خاڵەی كە پێش بەشداربوونی لەلای سەرنج راكێش دەبێت، تێكۆشانی رزگاری نەتەوەییە كە PKK لەكوردستان بە نیازی قایم و سەقامگیری كاری بۆ دەكرد، پاشان لەناو PKKدا لەگەڵ PKKی راستی ئاشنا دەبێت، هەڵبەت ئاشنایی خۆی لەگەڵ PKK وەك دڵۆپێك لەدەریای بێ كۆتایی دەبینێت، چونكە قووڵ بوون و ئاشنابوون لەگەڵ فەلسەفەی PKK بەكارێكی ساكار و ئاسانی لێك نەدەدایەوە، تەنانەت ئەگەر ساڵانێكی درێژ ژیانی لەناودا بەسەر بردبێت، ئەو بۆ خۆی دەڵێت: PKK بزووتنەوەیەكی ئیرادە و رۆحە، ئەگەر كەسێك لەناو ئاگری ئیرادەو رۆحی ئەم ئاگرەدا قرچاوە نەبێت ناتوانێت حەقیقەتی PKK بەدەست بهێنێت لەبەر ئەم راستییە ئەم تەڤگەرە بۆ هێزە دەرەكیەكان بووەتە مەتەڵێك و ناتوانن پێناسەیەكی راستەقینەی ئەو تەڤگەرە بخەنەڕوو.
مەیدانی (ئارانا) لەرۆمانی بووژانەوەی ژیانی بە مەیدانی (شەهیدان) تێكدەدرێت، مەیدانی (شەهیدان) لەلای دەبێتە مەیدانی راهێنان و تاقیگا و مەیدانی خاوێن بوونەوە لەكردەوە خراپەو ناشایستەكانی مرۆڤ، مەیدانی بەمرۆڤ بوون، گۆڕانكاری كەسایەتی، مەیدانی خۆدۆزینەوە و خۆناسین، مەیدانی دادگایی كردنی زانستی سەردەم و مەیدانی ئیرادە بەخشین و بوێری باوەڕی گرتنە.
خولی پەروەردەی شەرڤانی نوێ یارگەی یارانی و ژوانگەی خەیاڵی منداڵێتی دەبێت، لەخوێندەوارخانەی (ئاپۆچی)یەكان ئەلف و بێی ئازادی فێر دەبێت، هونەری بەڕێوەبەرایەتی و سیاسەتی بەئەخلاق فێر دەبێت و فێری شرۆڤەی سیاسی، رامیاری و هونەری شەڕ دەبێت.
لەشەڕڤانی نوێبەهزر و فەلسەفەی (رێبەر ئاپۆ) زانا و وشیار دەبێت، بەدەنگی گولـلەكان هۆنراوەی تۆڵەسەندنەوەی دەنەخشێنێت، بەدیداری گەنجانی سەرجەم بەشەكانی كوردستان خۆشحال دەبێت، لەكەسایەتی ئەوگەنجانەدا شارەكانی كوردستان دەناسێت و مێژووی شاراوەی بۆ هەڵدەدرێتەوە، بە ناودارانی گومناوی نیشتمانەكەی ئاشنا دەبێت، بە هونەر و كوولتووری دەوڵەمەندی نەتەوەكەی ئاشنایی پەیدا دەكات، سەبارەت بە زاراوەكانی كوردی و لەگەڵا مەزهەب وئایینەكانی نێو كوردستان ئاشنایی پەیدا دەكات.
لەگەڵ زام و ئازارەكانی نەتەوەكەی ئاشنا دەبێت، سەبارەت بە چۆنیەتی بەڕێوەبردنی سیاسەتە چەپەڵەكانی داگیركەران لەكوردستان وردبین دەبێتەوە، بەبینینی هەر وانەیەك حەقیقەتێكی شاراوەی بۆ ئاشكرا دەبێت، هەر ساتێك لەژیانی هەنگاوێكی بەرەو ئازادی هەڵدەنێت، ئیدی هەستی ئاسوودەیی و هەبوون دەكات، هەست دەكات ئیدی (هێمن) هەیە و لەپێناو گەیشتن بە ئازادی ژیان دەكات، دەیەوێت هەر شتێك زوو فێر بێت تا ببێتە دەرمانێكی زامە پڕئازارەكانی نەتەوەكەی.
لەشەڕڤانی نوێ گەنجێكی زۆر ژیر و ئازایە، لەفێربووندا نموونەی نییە، بۆپێشكەوتن مێشكی زۆر كراوەیەو لێهاتوو و كارامەیە، لەبەر هەستی پەیدۆزی و پەیجۆربوونی هیچ دیار نەدەبوو خوێندنی زۆر كەمە، بۆیە دەیویست كەسایەتییەكی سەركەوتوو بێت و باشترین پێناسەی كەسایەتی خۆی بكات، بۆ گەیشتن بەم پێناسەیە هەوڵی دەدا لەگەڵ دەوروبەری یەكگرتوو بێت، وزەی گەنجێتی باش بەكار بهێنێت، بۆگەیشتن بە ئاوات و خەیاڵەكانی بەردەوام بێت و هیوای بە ژیانی ئازاد و یەكسان هەبێت و لەگەڵ ژینگەدا بگونجێت، جیاوازی رەگەزی و چینی قبووڵ ناكات، بەرامبەر رەگەزی ژن رێزدار هەڵسوكەوت دەكات، جیاوازیەكان باش لەیەك دەداتەوە.
شەڕڤانی نوێ دەبێتە جێگای چاك كردنەوەی خراپترین ئەو تایبەتمەندیانەی كە رژێم بە كەسایەتی ئەوی داوە و دەیەوێت لەپەرتووكی بیرەوەریەكانی ژیانی بن بڕی بكات، دەستەواژەكانی؛ ترسنۆكی و ناپاكی و لووت بەرزی و دەست چەپەڵی و زمان پیسی و خۆپەرەستی و زووتووڕەبوون، رووشكێنی و داوێن پیسی و ئاژاوەگێڕی و فێڵبازی، دڵڕەقی و بەرەڵایی و … هتد لەكەسایەتی خۆیدا جێگای پێ نابەخشێ.
هەوڵی دەدا بەرزترین نیشانەكانی كەسایەتی بەدەستبێنێت و دەیویست گەنجێكی خۆش زمان و خۆشڕوو بێت، ئازاو و زیرەك و دلێر بێت، دڵپاك و داوێن پاك بێت، خاوێن و رەوشت بەرز بێت، هەستە كۆمەڵایەتیەكانی بورووژێنێت، كەسێكی خۆنەپەرەست بێت، خزمەت گوزاری تەڤگەر و نیشتمانەكەی بێت، خاوەن ئامانج و هیوای درێژخایەن بێت، ئیدی مەجالی ئەوەی بۆ رەخسابوو كە تایبەتمەندیەكانی كەسایەتی سەركەتوو و شۆڕشگێڕ بەدەست بهێنێت، لەیەكەمین چركەساتەكانی بەشداربوونیەوە بڕیاری بەدەستهێنانی؛ گورج و گۆڵی، زمان رەوانی، قسەخۆشی، تێكەڵاوی و وریایی، بەپشوویی و خوێندنەوەی زۆر، بەخشەندەیی و دەستپاكی، شەرەفمەندی و بەزاتی و دڵسۆزی و وەفاداری و راست بێژی و خۆبەخشی و … هتد دەدات.
دەیەوێت ئاڵاهەڵگری رێبازی هەڤاڵە پێشەنگەكانی PKK (حەقی و كەماڵ و خەیری و عەلی چیچەك)ەكان بێت، رێبازی ژیانی قارەمانانی (بزووتنەوەی فریادڕەس) دەكاتە هەوێنی ژیانی هاوچەرخی خۆی، دەیەوێت وەك دامەزرێنەرانی PKK گیانباز و خەمخۆر و دڵسۆز و خۆڕاگر و زانا بێت، بەیەك وشە دەیەوێت ببێتە (میلیتان)، لەسەر ئەم رێچكەیە هۆنراوەكانی (هێمن و بێكەس) لەبەردەكات، بە وشە رازاوەكانی باخچەی هۆنراوەی ئەم دو هەڵبەست بێژە كەسایەتی ئاو دەدات، بە دەنگی بلوێری ئەم دامەزرێنەرانە رۆحی ئارام دەبەخشێت، بەتینی گەرمی (هەتاوی ئازادی) وشە سەهۆڵ كراوەكانی ناوجەستەی دەتوێنێتەوە، كەسایەتی سەهۆڵكراو و ربۆت كراوی بەتەوری رەخنە تێكدەشكێنێت، جەنگ لەگەل نەفسی خۆی دەكات و دەروونی بە هزری نوێ خاوێن دەكاتەوە، كەسایەتی لەسەر هێڵی (هەتاوی ئیقبال) دەڕازێنێتەوە.
لەسێ مانگدا كەسایەتییەك دەڕوخێت و كەسایەتییەكی دیكە بونیاد دەنێت، لەسەر خەیاڵی منداڵی (حسێن)، (هێمن) شێوە دەگرێت، بەچێژەوە یەكەمین قۆناغی شۆڕشگێڕی تێپەڕ دەكات و بۆ قۆناغەكانی دیكەی تێكۆشان خۆی ئامادە دەكات، لەبەر ئەوەی فێر ببێت، هەر كات ناكۆكی لەمێشكیدا دروست دەبوو، پرسیاری دەكرد تا وەڵامی گونجاو و رەزامەندی دڵی بەدەست نەهێنایە دەستبەردار نەدەبوو، بۆ ئەوەی شرۆڤە بكات لەوانەكاندا دەدوا، راوبۆچوونەكانی لەسەر هەر بابەتێك دەردەبڕی، چ لەوانە فەرمی و چ نافەرمی سەرقاڵی وتووێژ بوو، خوێندن و نووسین دەست پێ‌دەكات، ئەم جارە جیا لەزمانی فارسی و كوردی (هەر دوو زاراوەی سۆرانی و كرمانجی) فێربوونی زمانی توركی دەخاتە ناو پلانی خەباتییەوە. لەبەشەكانی دیكەی پەروەردە لەبواری سەربازییەوە زۆر بە حەزەوە بەشدار دەبوو.
لێرەدا تێگەیشتبوو ژیانی بێ‌رامیاری وبێ‌سیاسەت، وەك مرۆڤی بێ‌سەر و رۆحە، مرۆڤێكی بێ‌سیاسەت مرۆڤێكی بێ‌سەرە، ئەم راستییەی بۆ دەركەوتبوو كە هەوڵی رزگاری لەو بارودۆخەی خۆی دەدا، لەبەر ئەوەی تازە بەدەستەواژەكانی رامیاری و سیاسەت ئاشنا دەبوو نامۆی ئەو ژیانە بوو، بەڵام بەكۆی ئەم كۆسپ و تەگەرانەوە درێغی لەلای خۆی نەدەكرد، بەهەوڵ و تەقالاكانی بەدرێژایی خەباتی پێشكەوتنێكی بەرچاو بەدەست دەهێنێت.
سێ مانگ تێدەپەڕێت، ئیدی لەگاگۆڵكێ كردنی سێهەمین لەدایكبوونی رزگاری دەبێت و دەتوانێت لەسەر پێی خۆی رابوەستێت، ژیان بە هۆنراوە بڕازێنێتەوە، دووخشتیەكانی (هێمن و بێكەس) لەرێڕەوی ژیانیدا هەڵبواسێت، بەهۆنراوە دووخشتیەكان رۆحی شاراوەی پەیدا بكات، (بێكەس)ی تەنیا بە بەری (هێمن)ی ئارامدا بكات و لەناو هزری (ئاپۆ)دا شەیدای كوردستان بێت. خولی ژوانی بە گەرم و گوڕی كۆتایی پێدەهێنێت، خۆی ئامادە دەكات و كۆڵەباری پڕ لەخەم و پەژارەی گەلەكەی لەپشت دەكات و ئیدی بە كردار بەشدار دەبێت، ئەو جێگایەی كە پێشنیاری بۆ دەكات و بە خەونی ئەوێوە دەنوێت لەلایەن رێكخستنەوە پەسەند دەكرێت و شانازی بەشداربوونی ناو ریزەكانی پاراستنی گەلی پێدەبەخشرێت.