جووتیار پێشەوا –
زهنیەتی كۆماری ئیسلامی ئێران هەر لەسەرەتای دامەزراندنیەوە تا بە ئەمڕۆ، لەسەر بنەمای وێران كردن و تێكدانی سروشت بونیاد نراوە. تایبەت كارەساتی شەڕی هەشت ساڵەی نێوان ئێراق و ئێران خەسارێكی گەورەی لە سروشت دا كە بە سەدان ساڵ زیانەكانی قەرەبوو ناكرێتەوە. لەهەمان كاتدا لە رۆژهەڵاتی كوردستانیش رژێم بۆ سەركوت و چەوساندنەوەو بێ‌ئیرادەكردنی گەلی كورد، پەنای داوەتە بەر دروست كردنی سەربازگەو بە چاندنی مین و تەقەمەنی لە روبەرێكی زۆری دەشت و چیاكاندا گورزێكی گەورەی لەسرووشت داوە. دواتریش هەر لەسەردەمی دەوڵەتی بە ناو چاكسازی هەتا دەوڵەتی تەدبیروئومید (تەگبیر و هیوا) هەر كامیان بە پلان وپڕۆژەی تایبەتی خۆیان دەست یان لە كاولكردن و ماڵوێرانی هەڵنەگرت. جێگای سەرنجیش لەوەدایە كە هەر یەكیان دەوڵەتی پێش خۆیان بە لەناوبردنی ژینگە تۆمەتبار كردووە. بەڵام هەمان دەوڵەتیش لەپێناو چاكسازی سیاسەتەكانی دژە ژینگەیی هەرگیز هەنگاوی كردەیی هەڵنەگرتووە. دوا بازنەی ئەو زهنیەتەش دەوڵەتی رۆحانی یە، كە بە ئیدەعا و بەڵێنكی زۆرەوە بە دروشمی ژینگەپارێزی هاتە سەر كار. تەنانەت لە ئاستی نێوخۆیی و نێونەتەوەیشدا لەكۆڕ و كۆبونەوەكاندا دەوڵەتەكەی بە دەوڵەتی ژینگەپارێز لەقەڵەم دا. هاوكات لە ناوخۆی ئێرانیشدا قسەو قسەلۆكی وەك تۆبە كردن لەبەرامبەر سروشت خستە رۆژەڤەوە. بۆیە پاراستنی سروشتی وەك ئەمر بە چاكە و پیسكردنیشی وەك خراپە پێناسە كرد.
لێرەدا دەمەوێت چەند سەرنجێك بخەمە سەر بەڵێنەكانی دەوڵەتی حەسەن رۆحانی كە تەنانەت ناوبراو تا چ ئاستێك بەخۆی باوەڕی بە وتەو دروشمەكانی هەبووە. لەسەرەتای هاتنەسەركاریەوە، حەسەن رۆحانی بەڵێنی چارەسەری خێرای دەریاچەی ورمێی دا، بەڵێنی پێداچونەوەی بە سیاسەتی بەنداو دروست كردنی دا. هاوكات بەڵێنی ئەوەیشی دا كە رێگری لەدروست كردنی بەنداو دەگرێت. لەلایەكی تریشەوە بۆ لەناوچونی دارستانەكان پڕۆژەی جیاجیا رێكبخات. ئەوا نزیكەی دوو ساڵ بە سەر دەوڵەتی حەسەن رۆحانی تێدەپەڕێت، بەڵام تێكدان و كاولكارییەكانی تا دێت لەبەرزبوونەوەدایە. نەتەنیا كێشەی وشكبوونی ئاوی دەریاچەی ورمێ چارەسەر نەبوو، بەڵكو زۆربەی دەریاچە، رووبار و چاوگە و كانیاوەكانی ئێران و رۆژهەڵاتی كوردستان گەیەندرانە حاڵی وشكبوون و یان بەشێكی زۆریش یان وشك كران. بەپێچەوانەی ئەو دروشمانەوە رێژەی بەنداو دروست كردن زۆر لەهەڵكشاندایە، لە ناوچوونی دارستان، خۆڵبارین، پیسبوونی هەوای شارەكان و دەیان بابەتی تریش تا دەڕوات پەرەی پێ دەدرێت و ئەوەش هەڕەشەی لەناوچوون بۆ سەر سرووشت و ژینگەی ئێران و بەتایبەت كوردستان دروست دەكات.
لێرەدا پێویستە پرسیار لە حەسەن رۆحانی بكەین كە چەندە بودجەی بە تایبەت بۆ وەزارەتی وزە و بەرگری و كانگاكان و پیشەسازی تەرخان كردووە تا ژینگە و سرووشت تێكبدەن؟ چەندە كاری فەرهەنگسازی بۆ ژینگەپارێزی كردووە؟ چەند خولی ئاكادمی بۆ پەروەردەی ژینگەپارێزی داناوە؟ چەند وانەی بە سیستەمی پەروەردەی قوتابخانەكان زیاد كردووە؟ پێویستە رۆحانی ئیتر دەست لەدروشمی بریقەدار و ساختەكاری و فریودانی گەلانی ئێران هەڵگرێت.
رۆحانی و دەوڵەتەكەی بۆ پاراستنی ژینگە هیچ نرخێك دانانێت. تەنانەت لەپێناو گەهێشتن بە ئامانجە چەپەڵەكانی ژینگەپارێزانیش بە بیانوی جیاجیا دەستبەسەر دەكات و یان ناچاری هەڵاتن یان دەكات تا دەست لەزێدی باب و باپیرانیان بەربدەن. ئەو دەوڵەتەی كە خۆی بە دەوڵەتی ژینگەپارێز لەقەڵەم دا ئامادە نەبوو گوێ بۆ داخوازی رەوای سێ هەزار نووسەر، رۆشنبیر، مامۆستا ، خوێندكار و ژینگەپارێز بۆ سەر كانی بڵ بگرێت. بێ‌بەرپرسیاری و خەمساردی دەوڵەتی رۆحانی گەهێشتووەتە ئەو ئاستەی كە ژینگە پارێزان لەدژی دەوڵەتی ژینگەپارێزی رۆحانی ناچاری مانگرتن لە خواردن بكرێن.! ئەم چەند نموونەیە مشتێك لەخەرواری كارنامەی بە ناو دەوڵەتی ژینگەپارێزی رۆحانی بوو. بۆیە ئەو كردەوانەی دەوڵەتی رۆحانی دەتوانێت چ دڵخۆشی بۆ گەلانی ئێران بێنێت و ئیدی چ هیواو چاوەڕوانی لەم دەوڵەتە بێ تەگبیر و هیواكوژ و كاولكاری ژینگە هەبێت.
بەڕای من دەتوانین بڵێن كە دەوڵەتە دژە ژینگەكەی حەسەن رۆحانی تەنیا لەبواری بریقەداركردنی دروشمەوە هەندێك جیاوازی لەگەڵا دەوڵەتی ئەحمەدی نژاد هەبووە. ئەوەش لەكاتێكدایە هێشتا دەورەی یەكەمی سەرۆككۆماری رۆحانی تەواو نەبووە، دەوڵەتە بریقەدارەكەی ڕەنگی پۆپۆلیسمی دەستەڕاستی لەسەر نیشتووە. بۆ فریودان و دامركاندنی تووڕەیی جەماوەر ناو بە ناو باسی كرانەوە دەكات. بەڵام تا دەڕوات دڵنیاتر دەبین كە كلیلەكەی دەستی رۆحانی تەنیا بەكاری داخستن دێت. تایبەت ئەو دەروازە و درگایانەی كە تا ئەمڕۆ كەس نەیتوانیبوو دایبخات، بەو كلیلە نەگریسەی رۆحانی بەسترا.
لەكۆتایی دا دەتوانم بڵێم كە دەوڵەتی رۆحانی سیاسەتێكی زۆر مەترسیدار پەیڕەو دەكات و لەو بڕوایەدام كە دەبێت دەوڵەتی رۆحانی بە باش بزانێت كە ئیدی ناتوانێ درێژە بە تیرۆری ژینگە بدات و مەیدان بدا بە ئەو تیروریستانەی چەم و رووبار و زەریاچە دەخۆن. پێویستە دەوڵەتی رۆحانی لەپێناو مانەوەی خۆیدا ئیدی دەست لەو كردەوە داعشیانەی هەڵگرێت. ئێمە كوشتنی ژینگە و مرۆڤمان لەلا یەكە و دەبێ تێكڕا دژ بە سیاسەتی سەلەفیگەری یانەی رژێم سەبارەت بە ژینگە تێكۆشان بكەین.